Column
Maak van Wadden een nieuw belastingparadijs
Op tv zag ik een onderzoeksjournalist uit Mozambique die boos is op Nederland. De zaak is niet van de soort die we vroeger op de krant een kioskenrukker noemden, maar wel razend interessant: de regering van Mozambique heeft via tussenpersonen geld geleend, met overheidsgarantie en buiten de overheidsbegroting en parlementaire goedkeuring om. Dat geld is weg, of deels weg, of in elk geval slecht verantwoord. Gestoken in een vissersvloot die niet vaart en niet vist en die mogelijk enkel dient als rookgordijn voor het wegsluizen van het overgrote deel van het geleende geld. Waarheen is niet te traceren. Internationale donoren en het IMF zijn ontstemd over de geheime leningen, die vermoedelijk dienden om corruptie te verbergen.
Nieuwsuur en NRC Handelsblad pakten groot uit met het verhaal dat normaal gesproken hier waarschijnlijk niet buitensporig veel aandacht zou krijgen, want er zijn best veel landen in de wereld waar mensen uit de regering goed voor zichzelf en hun naasten zorgen en waar het geld van off-budgetleningen met staatsgaranties op mysterieuze wijze verdwijnt, en waar nog veel ergere dingen gebeuren.
Maar er is een connectie met Nederland gevonden: de lening loopt via twee internationale zakenbanken, waaronder Credit Suisse, en via een trustkantoor aan de Herikerbergweg in Amsterdam. Waarom voor die route is gekozen, vermelden de hoofdrolspelers niet, maar het zal met onze uitmuntende financiële infrastructuur te maken hebben.
Hier komt de Mozambikaanse onderzoeksjournalist in beeld, Erik Charas, die begrijpelijkerwijs verontwaardigd is over het verdwenen geld, want de Mozambikaanse belastingbetaler draait op voor de staatsgarantie wanneer de lening moet worden terugbetaald. Charas is ook verbolgen over de Amsterdamroute; ook hij vermoedt dat het gunstige vestigingsklimaat voor buitenlandse bedrijven, waar we hier zo trots op zijn, een rol heeft gespeeld bij de keuze voor de Herikerbergweg en hij zegt: 'Als Nederland niet bekend wil komen te staan als het Panama van Europa, dan moet het deze zaak zeer serieus nemen.'
Het is een gouden citaat, dat dan ook zowel in Nieuwsuur als in NRC een prominente plek kreeg. Met de fiscale profilering van Nederland gaat het uitstekend, zo mogen we concluderen uit het feit dat ze zich zelfs in Mozambique opwinden over onze special purpose vehicles.
De mogelijke panamisering van Nederland werd gebracht als een afschrikwekkend toekomstbeeld, maar ik zag kansen. Want waarom zou Nederland eigenlijk níét bekend willen komen te staan als het Panama van Europa? Leuk land!
In Het Financieele Dagblad las ik een geestige ingezonden brief van Mark Olie, juridisch dienstverlener te Amstelveen, die een nog veel mooier toekomstperspectief schetst voor Nederland dan 'het Panama van Europa'. Na alle donderpreken vanaf de kansel over het perfide Nederland-belastingparadijs breekt hij een lans voor de koopman. Want een echte belastingvrijhaven is een eiland, dus waarom niet het potentieel van de Waddeneilanden beter benutten: maak een Dutch Wadden Islands Company mogelijk, een vehikel voor buitenlandse winsten. Met alle voordeeltjes die een authentieke taxhaven biedt, van lage oprichtingskosten tot lage winstbelasting. Goed voor de werkgelegenheid in het noorden, bovendien kunnen de ambtenaren waar de Belastingdienst nu nog vanaf wil, zich daar mogelijk nuttig maken. En, zou ik daaraan willen toevoegen, nog betere Waddeneilandpromotie dan de doodskus die de Lonely Planet onlangs aan Texel gaf.
