Links moet niet rustig afwachten
Maakt iemand zich nog druk over welke kant het opgaat met de totstandkoming van een nieuw kabinet?
Wie de ontwikkelingen in Den Haag volgt, zou bijna denken van niet. De formatie heeft meer weg van een groot gezelschapsspel dan van een keiharde strijd om de macht. Twee maanden geleden pleitte VVD-leider Rutte nog voor een flitsformatie van drie weken; nu fladdert hij vrolijk van rechts, naar links en weer terug.
Ondertussen berusten PvdA, GroenLinks en D66 schijnbaar in het (voorlopig) mislukken van Paars-plus en houden zich gedeisd.
Het is begrijpelijk dat de drie progressieve partijen zich enigszins terughoudend opstellen, nu onder virtuele leiding van informateur Lubbers wordt bekeken of een kabinet over rechts – al dan niet met gedoogsteun van een van drie betrokken partijen – kan rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer.
Maar in plaats van rustig af te wachten tot het kabinet Rutte-Wilders-Verhagen op het bordes staat, zouden Cohen, Halsema en Pechtold hun lege agenda’s nu volop moeten benutten.
Snoeikabinet
In de eerste plaats zouden zij Nederland moeten confronteren met de gevolgen van een snoeikabinet dat het mes zet in de publieke voorzieningen en de economische groei de nek omdraait. Je hoeft maar naar het Verenigd Koninkrijk te kijken om te begrijpen wat bezuinigingen zoals Rutte en c.s. die voorstaan in de praktijk beteken:
In de eerste plaats zouden zij Nederland moeten confronteren met de gevolgen van een snoeikabinet dat het mes zet in de publieke voorzieningen en de economische groei de nek omdraait. Je hoeft maar naar het Verenigd Koninkrijk te kijken om te begrijpen wat bezuinigingen zoals Rutte en c.s. die voorstaan in de praktijk beteken:
de bouw en renovatie van scholen en ziekenhuizen wordt stopgezet; investeringen in infrastructuur, waaronder snelle spoorverbindingen, worden vertraagd of afgeblazen; belastingsubsidies voor hernieuwbare energie worden afgeschaft; tienduizenden ambtenaren worden ontslagen.
Geert Wilders greep de onderhandelingen over Paars-plus met succes aan om Nederland (en in het bijzonder de VVD-achterban) angst in te boezemen voor een links-liberaal kabinet. Met behulp van opiniepeilingen die de waan van de dag in kaart brengen wist hij Paars-plus bijna eigenhandig om zeep te helpen.
Dergelijke ongefundeerde bangmakerij past de drie progressieve partijen niet. Maar PvdA, D66 en GroenLinks hebben wel de plicht burgers te wijzen op de gevolgen van het beleid dat een dreigend rechts kabinet voorstaat. Hopelijk trekt de kiezer dan alsnog aan de noodrem.
In de tweede plaats zouden Cohen, Halsema en Pechtold hun agendavrije weken moeten benutten om gezamenlijk te schrijven aan de kern van een progressief regeerakkoord.
Het is lang geleden dat de afstand tussen de drie partijen zo klein was. Dankzij de onderhandelingen over Paars-plus weten de drie partijen wat ze aan elkaar hebben.
Door nu samen te werken aan een gemeenschappelijk regeerprogram laten PvdA, GroenLinks en D66 zien dat er wel degelijk een alternatief bestaat voor een rechts kabinet dat alleen maar fors bezuinigd en de grote problemen niet oplost.
Basis
Als het kabinet Rutte-Wilders-Verhagen er ondanks deze inspanningen toch komt, dan hebben de drie centrum-linkse partijen in ieder geval de basis gelegd voor vruchtbare samenwerking in de oppositie.
Als het kabinet Rutte-Wilders-Verhagen er ondanks deze inspanningen toch komt, dan hebben de drie centrum-linkse partijen in ieder geval de basis gelegd voor vruchtbare samenwerking in de oppositie.
Daarmee wordt een gezamenlijk progressief front bij de volgende Kamerverkiezingen eindelijk een serieuze optie, naar voorbeeld van succesvolle verkiezingspacts tussen progressieve partijen in landen als Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden.
Dan bepaalt bij de volgende verkiezingen niet de koningin, maar de kiezer hoe een nieuw kabinet er moet uitzien.
