Kim Kardashian als rorschachvlek

Een vlinder of een vleermuis, zo werd Hermann Rorschachs vijfde inktvlek het vaakst door kijkers geïnterpreteerd. Er is inderdaad weinig fantasie voor nodig om er pootjes, antennes en achtervleugels met slip in te zien, kan ik beamen na anderhalve minuut onderzoek op de Wikipediapagina over vlinders. De Zwitserse psychiater introduceerde de inktvlek in 1921 samen met negen andere vlekken als onderdeel van zijn rorschachtest, waarvoor hij gebruikmaakte van de menselijke neiging om overal maar interpretaties en gevoelens op te projecteren.

Misschien geef ik nu te veel weg over mijn eigen psyche, maar als je de vlindervlek de afgelopen week onder mijn neus had geduwd, had ik meteen geantwoord: ‘Kim Kardashian op het Met Gala.’ Voor wie de duizenden foto’s en memes heeft gemist: de realityster verscheen dinsdag in een verhullende zwarte outfit op de jaarlijkse fundraiser voor het kostuuminstituut van The Metropolitan Museum of Art in New York. Zwarte lappen van Balenciaga bedekten haar van kruin tot teen en lieten haar wereldberoemde silhouet ondertussen optimaal uitkomen. In de twee banen stof die achter haar aan sleepten waren net als in de rorschachvlek iets van achtervleugels te herkennen. Kardashians ingesnoerde en genaaldhakte benen hadden wel wat van pootjes en met een beetje goede wil kon je in haar twee meter lange paardenstaart voelsprieten ontwaren.

Maar meer nog dan haar kostuum deden de reacties die ze kreeg me vrij rorschacherig aan. Waar de een er Batman in zag (toch weer die vleermuis), de ander een Dementor (soort depressieve reuzenvlinder uit het Harry Potter-universum) en weer een ander een overheidsdocument na een Wob-verzoek, bleek het beeld op sociale media nog veel meer associaties op te roepen.

Omroep Zwart plaatste Kardashian op Instagram naast een vrouw in een zwarte boerkini en vroeg: ‘Waar ligt het verschil tussen bewonderen en uitsluiten?’ Een zinvolle vraag over culturele toe-eigening, maar in dit geval wel erg vergezocht. Iets verderop greep een Indiase bekendheid de outfit aan om een punt te maken over het menstruatiestigma in haar land, maar werd ondergesneeuwd door de talloze Afghanistanvergelijkingen. ‘Kijk, dat krijg je nou van die mondkapjes, je wordt een schaduw van jezelf’, schreef ene Harriët op Twitter onder het motto ‘De een z’n outfit is de ander z’n onnavolgbare coronastatement’. Landgenoot Dana zat dan weer met het sinterklaasfeest in haar maag. ‘En hier komt geen commentaar op?’ vroeg ze verontwaardigd. ‘Onze ‘Zwarte Piet’ voor de kinderen’ mag niet meer, stelde ze, ‘maar als celebs een ‘statement’ willen maken mag het allemaal!’

Nu is Kardashian heus niet op haar achterhoofd gevallen. Als iemand sociale media begrijpt is zij het, dus ook de heersende meningendynamiek waarbij iedereen hetzelfde ding aangrijpt om een compleet ander punt te maken. De afgelopen dagen deelde ze alle duidingen en memes dan ook gretig met haar 254 miljoen instagramvolgers, alsof ze de reacties al had ingecalculeerd. Droeg ze eigenlijk wel een zwart gewaad of was het een leeg canvas waarop iedereen naar hartelust zijn zieleroerselen kon projecteren?

Zo’n type in de krant van vandaag bijvoorbeeld, dat zich vastklampte aan die zwarte sleep om het punt te maken dat iedereen tegenwoordig maar een punt wil maken. Vermoeiend.