Kachel omlaag voor veilig Groningen

Pieter van Os en energiedenktank energydots
Gaslocatie van de NAM in het Groningse Nieuw-Scheemda. Beeld Kees van de Veen
Gaslocatie van de NAM in het Groningse Nieuw-Scheemda.Beeld Kees van de Veen

Indien we collectief inzake de gasbevingen in Groningen de veiligheid koesteren, is de meest voor de hand liggende stap om het Groningse gas dat niet meer wordt gewonnen te compenseren door minder gas te gebruiken. Momenteel wordt echter gesproken over 4,5 miljard kuub minder winning, wat ongeveer de helft is van het gas in Nederland gebruikt wordt voor de verwarming van onze huizen. Zijn alle Nederlanders bereid om nog maar de helft te stoken in ruil voor de veiligheid van Groningen?

Waarschijnlijk niet. Dan halen we gas uit het buitenland. Belangrijkste kandidaat daarvoor is Rusland. Daarmee groeit de afhankelijkheid van Rusland verder en financieren we indirect de geopolitieke ambities van president Poetin. Dat is ook geen veilig idee en leidt nu al dagelijks tot oorlogsslachtoffers in Oekraïne.

Kolen

Alternatief is om energiecentrales op kolen in de plaats van gas te laten draaien, want er is toch overcapaciteit. Het negatieve effect op het milieu en de externe kosten van kolencentrales zijn echter veel groter dan van gascentrales, zoals Ecofys recentelijk heeft vastgesteld in opdracht van de Europese Commissie. European Health and Environment Alliance komt, met een weliswaar ietwat tendentieuze becijfering, op 130 vroegtijdige sterfgevallen in Nederland bij de huidige elektriciteitsproductie met kolen. Dat plaatst veiligheid in een ander perspectief.

Het vasthouden aan veiligheid boven alles is nog lastiger als je in de discussie betrekt dat veel kolen worden geïmporteerd uit Colombia. Er is veel te doen over de erbarmelijke arbeidsomstandigheden en vele dodelijke bedrijfsongevallen die daarbij plaatsvinden. En hoe kijken we dan aan tegen de slachtoffers die dagelijks vallen door lekkende olieleidingen in Nigeria? Stoppen met het winnen en transporteren van olie of veel meer investeren in de aanleg en het onderhoud van de leidingen?

Misschien niet helemaal eerlijk, maar de overheid heeft naar schatting 2 miljard euro minder te besteden als de Groningse productie wordt teruggeschroefd. Dan komt een andere veiligheidsvraag dichtbij. Wordt dat geld bezuinigd op gezondheidszorg of defensie?

Wie A zegt

Iedereen mag anders denken over bovenstaande, maar het toont in elk geval aan dat een discussie over veiligheid breder is dan schade aan Gronings have en goed. Wie in Groningen op basis van veiligheid A zegt, moet elders ook B zeggen. In dat geval is het ook niet redelijk die energie te vervangen door alternatieven die de veiligheid van mensen elders in gevaar brengen en als we echt consequent zijn, stellen we dezelfde vragen over de veiligheid bij alle andere mondiale vormen van energiewinning. Het resultaat is dan dat de kachel flink wat graden lager moet en de auto nogal wat dagen zonder ons kan. Wie durft dan nog te zeggen 'er gaat niks boven veiligheid'?

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden