Inflatie is ellendig, maar misschien hebben we te lang te goedkoop geleefd, op de pof als het ware

Nu hier bij ons het zwaartepunt van de zorgen over de oorlog in het hart van Europa enigszins is verschoven (van ‘Aanslag op de wereldorde! Op de ziel van de Europese Unie! Op alles waar het vrije Westen voor staat! Zelensky, held!’ naar ‘Duurt best lang hè, ze worden straks toch niet echt lid en schiet het een beetje op met gas binnen harken voor de winteropslag?’), verschuift het publieke en politieke debat hier naar de financiële noden van de gewone man.

Die zucht onder de oplopende energierekening, moet overschakelen van cranberrypaté op Saksische leverworst, terwijl de zonnebloemolie duur blijft en tanken een pijnlijke aangelegenheid is. Het lijkt heel wat, de recent uitonderhandelde loonsverhogingen in diverse cao’s, maar als je de inflatie ervan aftrekt, verkruimelt de vooruitgang. Het Nibud waarschuwt: 2,8 miljoen Nederlandse huishoudens kunnen in geldproblemen komen door de stijgende prijzen.

De toestand heeft veel te maken met de oorlog, want alles zit aan alles vast met ontelbaar veel draadjes. Een en ander hangt ook samen met het feit dat we misschien te lang te goedkoop hebben geleefd. Op de pof als het ware, terend op de illusie van eeuwigdurende vrede, onuitputtelijke grondstoffen, een vergevingsgezinde aarde, nimmer opdrogende aanvoer van nog nieuwere innovaties, en een door elke wereldbewoner gedeeld ideaalbeeld van gezellig samen de tevreden consument uithangen.

Dat wordt nog wat met de geldzorgen, wanneer straks – ooit, misschien, als ze durven – Westerse regeringen op grote schaal echte consequenties gaan verbinden aan hun afschuw over de genocide in Xinjiang, en iets gaan doen tegen de stroom goedkope spullen uit China die het leven hier zo betaalbaar en de keuze zo rijk hebben gemaakt, en die daar de repressieve staat van Xi Jinping hebben helpen financieren. (Waarbij moet worden aangetekend dat ze vermoedelijk niet durven, voorlopig niet, misschien wel nooit, dus we zullen nog een tijdlang naar het Kruidvat kunnen voor 3 halen 2 betalen.)

Terwijl minister Kaag van Financiën hier door het parlement gemaand wordt om grote groepen te compenseren – een meerderheid in het parlement wil nu dat extra btw-inkomsten terugvloeien naar de middenklasse – is ook elders in het Koninkrijk het protest aan het aanzwellen onder een andere groep die er ook elke dag in de supermarkt aan herinnerd wordt dat haar koopkracht steeds minder voorstelt. Op Bonaire bereidt de consumentenorganisatie Unkobon een rechtszaak voor tegen de Nederlandse staat. Wegens onvoldoende actie tegen de armoede op het eiland. Die is schrijnend, al lang. Deze week liet Unkobon een boze brief bezorgen bij minister Schouten van Armoedebestrijding, waarin ze gesommeerd wordt Caribische Nederlanders net zo te behandelen als Europese Nederlanders.

Bonaire is al meer dan tien jaar staatkundig gewoon een stukje Nederland, zoals Groningen dat is, of Walcheren, of Zoetermeer. Net zoals Saba en Sint Eustatius. Hier gelden de eilanden als een soort Groningen – interessant om wat er te halen valt zoals zon, zee, koraalduiken en knappe huizen langs de kust – maar daar overheerst de consternatie over het gegeven dat de Nederlandse staat niet bereid is in Caribisch Nederland hetzelfde bestaansminimum te garanderen als in Europees Nederland. Terwijl het leven daar minstens zo duur is als hier. Bij de herschikking van de boedel na de opheffing van de Antillen in 2010 was een ‘aanvaardbaar voorzieningenniveau’ beloofd. Het is er nooit van gekomen. Terwijl het amper wat kost; in heel Caribisch Nederland wonen nog geen 30 duizend mensen.

Benieuwd wiens koopkracht vóór gaat.