Iedere Europeaan is nu partij in de duizend jaar oude islamitische kwesties

Samuel Paty is van zijn leven beroofd omdat hij weigerde zich naar het donker van censuur en dogma te laten dwingen. Hij is onthoofd in een land waar de intellectuele belofte van Verlichting zich 230 jaar geleden met de leus ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’ in de harten van de gewone mensen nestelde. De moordenaar ging met zijn mes te werk voor de school waar Samuel Paty lesgaf, om daarmee te laten zien dat iedere Europese burger partij is in de kwesties van de islam.

De aanslag op geschiedenisleraar Paty heeft voor de gewone man op straat in Europa veel meer betekenis dan bommen die op willekeurige plaatsen tot ontploffing worden gebracht. Dat islamkritische denkers zo nu en dan worden afgeslacht, daar halen vermoedelijk veel Europese burgers na verloop van tijd de schouders voor op. Maar nu is de doodgewone geschiedenisleraar op symbolische wijze gedood en kan niemand meer om de werkelijkheid heen: de islamitische wereld is met haar kwesties, haar oorlogen, haar taboes en manier van afrekenen onderdeel van het hedendaagse Europese leven.

De demografie van West-Europa is een andere dan die van vijftig jaar geleden. In een halve eeuw zijn niet alleen de uiterlijke kenmerken van de nieuwkomers hier neergestreken, maar ook hun complexe geschiedenis. Het gaat om grote groeperingen die door de islam zijn getekend en die iedere plek waar ze zich settelen vroeg of laat in een brandhaard van religieuze, sektarische zaken veranderen. In de Europese steden hebben de meest middeleeuwse elementen een voorsprong op hun seculiere tegenhangers omdat de oorspronkelijke Europeanen nog steeds niet willen erkennen dat de islamitische geschiedenis tegenwoordig ook hun geschiedenis is. De radicalen floreren in een habitat met de onwetende, ongeïnteresseerde en ontkennende ‘witte Europeanen’.

De gemiddelde West-Europeaan wil zich niet mengen in de complexe kwesties van de islam. Hij heeft geen zin in de kennis over het duizend jaar oude tweegevecht tussen de twee verschillende werelden van theoloog Al-Ghazali en filosoof en wetenschapper Avicenna. Het boeit hem niet dat die Al-Ghazali won van Avicenna en zo de basis legde voor de massale vijandschap jegens de rede, jegens de vrije interpretatie van de heilige geschriften en jegens de vrije vrouw. Dat de door de theoloog ingegeven islamitische Middeleeuwen tot op heden voortduren, daar zit de westerling niet mee. Hier koestert extreem-rechts het waanidee dat op een dag vreemdelingen eruit worden gegooid en rekenen de tegenhangers op de wonderbaarlijke effecten van een vriendelijke glimlach bij de Turkse slager, van de voorkeursbehandeling in een sollicitatieprocedure en van de diversiteit in de media, in gemeenteraad en in tv-spots.

Europeanen hebben er geen benul van met wie ze te maken hebben en weten door het gebrek aan basale kennis over de islamitische wereld niet eens welke mensen met migratieachtergrond hun bondgenoten zijn in de verdediging van vrijheid en democratie in dit continent.

De helft van de Turken levert een grootse strijd tegen de islamisten om het seculiere systeem te redden. De seculiere strijd in Iran gaat ook binnen het Europese continent in alle hevigheid door. Steeds meer Marokkanen keren zich af van de islamitische religie en verzamelen zich onder de vlag van hun Amazigh-voorouders. In de islamitische wereld zijn duizenden vrije mensen gedood door mannen die het product zijn van de school van Al-Ghazali. Samuel Paty is één van die slachtoffers.

De geest van Ghazali waart dus ook in Europa rond. Daarentegen klopt hier de liefde voor de rede van filosoof Avicenna in miljoenen harten met een migratieachtergrond. In deze tijd dat een doodgewone Franse geschiedenisleraar voor zijn school wordt onthoofd is het de plicht van de politicus, de journalist, de bestuurder en van de burger om te weten wie de jihadisten zijn en wie de sympathisanten van de jihadisten zijn.

In de realiteit van nu hoort men bijvoorbeeld te weten dat de alevieten zevenhonderd jaar eerder dan Spinoza zeiden dat de natuur God is en dat ze na duizend jaar religieuze onderdrukking en moordpartijen nog steeds hetzelfde zeggen, niet alleen in een ver, islamitisch land maar ook in oer-Hollandse wijken. Samuel Paty is niet meer onder ons. Omdat mensen die het licht hebben gezien niet naar het donker te dwingen zijn. Hem gingen duizenden Turken, Koerden, Arabieren en Iraniërs voor. Ze stierven als de helden van dezelfde geschiedenis.

_{Erdal Balci is journalist en schrijver.}