Hoe het nieuwe CDA van Derk Boswijk het wint van het oude verwarde gepruttel

Van het nieuwe CDA, dat zich probeert op te richten uit de as van het oude, kun je af en toe een glimp opvangen. Nieuwe generatie, nieuw vuur, nieuwe invulling van de kwesties die de oude generatie een beetje is vergeten. Rentmeesterschap serieus nemen, gewoon eerlijk zijn, publieke gerechtigheid als een opdracht zien, ideeën ontwikkelen zonder continu verstard naar de peilingen te staren, niet de hele tijd zwichten voor elke populistische verleiding die langs komt wapperen (waarmee ik niks wil zeggen over Sybrand van Haersma Buma).

Van het nieuwe CDA stond donderdag Derk Boswijk in deze krant. Boswijk is de man die niet handenwringend langs de zijlijn stond te jammeren toen Nederland zijn ­Afghaanse medewerkers verraadde, maar meehielp ze per WhatsApp naar de veiligheid te loodsen. Hij is ook de man die daags vóór een groot boerenprotest de nieuwe landbouwvisie van het CDA wereldkundig maakte – stikstof is een probleem, sorry boeren, krimp is onvermijdelijk – en zich daarna koelbloedig liet uitjouwen op het Malieveld.

Donderdag stond hij in deze krant uit te leggen dat hij het laf vond om ‘eerst met een uitgestreken gezicht op het Malieveld te roepen dat Nederlandse boeren de beste ter wereld zijn en dan later met het verhaal komen dat het deze kant op moet’. Hij zei ook: ‘We hebben als politiek al te lang iedereen naar de mond gepraat.’

Boswijk zei meer dingen die in het oude, bange tijdperk bij het CDA voor politieke zelfmoord zouden hebben gestaan. Dat de partij geen extensie van de boerenlobby is, maar ‘een middenpartij voor hardwerkende mensen met normen en waarden’. Dat je iedereen te vriend kunt proberen te houden, met als gevolg dat op het eind iedereen boos op je is, maar dat het beter is te zeggen waar je heen wil: ­teloorgang van natuur en stikstof erkennen als probleem, boeren helpen zoeken naar nieuwe verdienmodellen.

Het levert hem telefoontjes op van agrariërs die hem ­opdragen Carola Schouten naar huis te stemmen, anders ‘komen we naar je huis met onze trekkers’. Waarom deze boerenterreur gedoogd wordt door dezelfde autoriteiten die het bravehuisvaderprotest van Extinction Rebellion ­tegemoettreden alsof het een tak van de Farc betreft, is een raadsel.

Boswijk reageerde op het grote boerenonderzoek dat I&O Research deed voor de Volkskrant, en waaruit blijkt dat boeren boos zijn op de overheid, zich aanzienlijk minder zorgen maken over klimaatverandering of stikstof dan de rest van de bevolking, en zich massaal scharen achter de BBB van Caroline van der Plas. Overigens blijkt ook uit de enquête dat driekwart van de Nederlanders het aandeel van de landbouw in de economie schromelijk overschat: bijna 20 procent zijn de schattingen, 1,4 procent is de realiteit.

Boswijk blijft nuchter onder de BBB-adoratie: ‘Ik kan ook met de boeren meepraten en zeggen dat er geen stikstof- of klimaatprobleem is. Dan ben ik bij elk boeren­protest de held van de dag.’

Een halve dag later konden we een glimp opvangen van het oude CDA. Annie Schreijer-Pierik, europarlementariër dankzij boerenstemmen, was afgereisd naar Op1 om ­Boswijk ervan langs te geven. Een ‘heel sympathiek nieuw Kamerlid’, heus, maar dat hij zegt dat alles anders moet, ‘is niet goed’. Volgens Schreijer is nu niet duidelijk wat het CDA wil.

Maar dat is wél duidelijk, wierp haar gesprekspartner tegen. Namelijk dat het anders moet, met de door het ­congres aangenomen visie-Boswijk.

Daarna ging Schreijer officiële stikstofcijfers ontkennen, want ‘dat kan wel zijn, maar die modellen kloppen niet, dat zie je ook met belastingfraude’.

Zo vergaat het oude CDA. Niet met een klap, maar met verward gepruttel aan een talkshowtafel.