Hier is uw vervloekte millennial

‘Ik hoop dat een energieke millennial mij gaat opvolgen. Dat ik – toch altijd een wat bezorgde post-babyboomer – word afgelost door iemand die de nieuwe wereld fris en enthousiast omarmt’, zo liet René Cuperus op deze plek weten. Welnu, hier is uw millennial, die in alle nederigheid mag proberen zijn grote schoenen aan te trekken. De hoofdredactie van de Volkskrant heeft me een vrije opdracht gegeven, maar het ligt gezien mijn vakgebied voor de hand om met enige regelmaat een inkijk te geven in de wereld van het grote geld en de economische elite. Een tamelijk overzichtelijke en vrolijke wereld, waarin het nog altijd gaat om winst, groei en mooie spulletjes. Maar ook een wereld die dikwijls over het hoofd wordt gezien en waarvan het belang wordt onderschat. Vanwege de door sociale media gevoede verslaving aan cultuurdebatjes en journalistenpolemiekjes, maar ook door een voor mij onbegrijpelijke economische desinteresse.

Zo gaat de Hollandse kleinburger onverminderd stampvoeten om het salaris van de buurman of Matthijs van Nieuwkerk, maar groeiende vermogens- en kansenongelijkheid leidt tot schouderophalen. De kosten van klimaatbeleid verscheuren het land, maar wanneer je droogjes constateert dat we dat bonnetje moeiteloos kunnen betalen als we niet het minste aantal uren van Europa zouden werken, ziet men het verband niet. Nee, liever blijven we een land van efficiënte werkers en inefficiënte dominees, dagenlang principieel twitterend over een openstaand Blendletegoedje van 5,38 euro. Penny wise, pound foolish; overigens niet onverklaarbaar in een land dat lange tijd goedkoop was en waar spaarzaamheid loonde.

Die tijd is echter over, en wij, die vervloekte millennials, krijgen het op ons bordje. ‘Wij zijn de eerste generatie die het slechter krijgt dan onze ouders, en ook nog de eerste generatie die de effecten van klimaatverandering gaat ondervinden!’, jammeren wij dan ook vol overgave vanuit onze jubeltonappartementjes. Een generatie van onvermijdelijke hypocrieten, zwalkend tussen moralisme en hedonisme, vingerwapperend op weg naar Bali, waar we lifecoachen danwel gelifecoached worden. Een generatie die nu al hofleverancier is van de grootste politieke aanstellers, zwelgend in nationalistisch ondergangsproza of ongemakkelijke Obama-imitaties, tot ergernis van de pragmatici boven ons. Of nou ja, behalve Frans Timmermans dan misschien, die was qua pathetiek altijd al zijn tijd vooruit. We hebben volop zorgen over deze complexe wereld, maar verbloemen onze twijfels met filters en theater. Ik ben geen uitzondering, met mijn schuinestreepjescarrière en neiging tot moraliseren, nota bene als hoofdredacteur van Quote.

Maar nu komt het aardige van millennials: we weten het. We weten dat we nooit honderd procent zuiver zijn. De wereld is te complex geworden voor rechttoe rechtaanprincipes. Het idealisme van de jaren zestig en zeventig heeft geleid tot naïviteit en spilzucht, het yuppencynisme van de jaren tachtig en negentig tot ongelijkheid en egoïsme. Dus proberen we in ons opportunisme uit al die zaken een customized mixje samen te stellen. We menen wat we zeggen, zijn oprecht bezorgd, maar we zijn cynisch genoeg om te weten dat het uiteindelijk allemaal weinig uitmaakt. Het favoriete stopwoordje van de millennial is niet voor niets ‘letterlijk’, waar juist figuurlijk bedoeld wordt.

Neem ons dus vooral niét letterlijk. Het probleem van het door Cuperus terecht als ‘geperverteerd’ omschreven debat is namelijk niet zozeer de aanwezigheid van al die potsierlijke millennials, als wel oudere generaties die ons te serieus nemen. Zo zal de millennial Baudet een tijdelijk fenomeen blijken, maar worden zijn relatief oude stemmers door zijn kletskoek blijvend wantrouwig gemaakt. En is door cynische millennials gemaakte desinformatie pas een probleem wanneer het massaal wordt gedeeld, vaak door oudere opiniemakers met een likejesverslaving. Hun doelgroepjournalistiek en de tribale koppelverkoop van ogenschijnlijk ongerelateerde onderwerpen als islam en klimaat hitst, wederom, een relatief oude groep sociale mediagebruikers op – ‘Dat hep op Facebook gestaan.’ De weerloosheid tegen de almaar doorbeukende desinformatie lijkt generationeel.

En dus hoop ik dat we in een overgangsfase zitten. Dat de millennials en hun opvolgers, generatie Z, door hun langere ervaring de online beïnvloeding en de leegte van instant-bevrediging beter op waarde kunnen schatten. Dat zij vaker offline gaan, mengen met andersoortige mensen en de wel degelijk aanwezige consensus over belangrijke zaken bemerken. Ik zal in ieder geval mijn best doen deze vreemde wereld te verslaan, al kan ik een enthousiaste omarming vooralsnog niet garanderen.

_{Sander Schimmelpenninck is journalist en ondernemer}