Het Schipholtuig moet hardhandig worden gekneveld
Dion Mebius beschreef zaterdag in de Volkskrant een citytripje naar Barcelona. Heen ging hij met de trein, terug met het vliegtuig. De heenreis van huis naar hotel kostte hem 289 euro en bijna dertien uur. De terugreis van hotel naar huis duurde nog geen zeven uur en hij betaalde er 65 euro voor. Het was een nuchter stuk - krankzinnigheid laat zich het best nuchter tekenen, anders denken ze dat je overdrijft.
Vanwege de CO2-uitstoot kun je beter treinen dan vliegen. Ook in verband met geluidsoverlast en fijnstof verdient de trein de voorkeur. Maar je moet een groot hart hebben voor het milieu en je landgenoten rond Schiphol, niet wakker liggen van (veel) hogere reiskosten en langere reistijden, wil je die keuze maken. Zodoende pakten volgens Mebius vorig jaar honderd mensen de trein naar Barcelona en anderhalf miljoen het vliegtuig.
EenVandaag besteedde zaterdag aandacht aan Schiphol. De omwonenden worden al jaren op grove wijze in de maling genomen. Er zijn regels voor het maximale aantal nachtvluchten en de maximaal toegestane geluidsoverlast. Die regels worden stelselmatig overtreden. Er wordt gecontroleerd, maar niet opgetreden tegen overtredingen. Dit heet 'anticiperend handhaven': een dikke middelvinger naar iedere burger in de buurt van Schiphol.
Intussen hebben KLM en reisorganisaties erop aangedrongen dat de overheid het tot 2020 vastgelegde maximale aantal vliegbewegingen van een half miljoen via 'gepaste afspraken' uitbreidt. Anders moeten de klanten van Cor en Don deze zomer weer in de rij te staan voor hun strandvlucht. Gelukkig is er flink geïnvesteerd in 'duurzame vliegtuigen' en is het goed voor de werkgelegenheid. De luchtvaartlobby is slecht in het bedenken van originele leugens, het komt altijd op hetzelfde neer.
Pier Eringa, de baas van ProRail, legde Dion Mebius uit waarom het zo moeilijk is de trein concurrerend te maken met het vliegtuig. Vliegen is internationaal - daarom zit er geen accijns op kerosine en betaal je geen btw op vliegtickets - en treinen is nationaal, daar kwam het op neer. Vliegen wordt jaarlijks indirect met miljardensubsidies gesteund - op elk goedkoop vliegticket betaal je via de inkomstenbelasting een forse toeslag. Daarnaast lukt het maar niet één Europees railsysteem van de grond te tillen.
Verwezenlijking van een toch voor de hand liggende oplossing is zodoende ingewikkeld: de snelle uitbouw van een Europees netwerk van hogesnelheidstreinen die je in twee uur naar Parijs brengen of in vijf uur naar Barcelona.
Dat zou beter zijn voor iedereen. Zelfs Pieter Elbers wil het, de baas van de KLM. Met vijftien extra internationale treinen, rekende mobiliteitswetenschapper Barth Donners onlangs voor, heb je helemaal geen Lelystad Airport nodig: 130 korte- en middellange Schipholvluchten per dag zijn zonder problemen te vervangen door de trein.
Het is onwil en onvermogen. Het zijn botsende prioriteiten, gevestigde belangen en machtige lobby's. Maar het zijn ook politieke keuzes. Het Schipholtuig moet hardhandig worden gekneveld - anders maken ze er hier één grote vertrekhal van. Voor vliegtickets moeten we de werkelijke kosten gaan betalen, niet een fractie daarvan. En Brussel moet als concreet bewijs van daadkracht een Europees netwerk van snelle treinen in de steigers zetten. Goed ook voor de zichtbaarheid van de EU. Op petitiestarter.nl kun je alvast de petitie 'Amsterdam-Berlijn: Snel met de trein!' ondertekenen. Niet dat-ie er bij voldoende handtekeningen meteen komt, maar het is een signaal.
