Het is een mythe dat 1 miljoen huizen bouwen de oplossing is voor de overspannen huizenmarkt

Tussen 1929 en 1932 – het dieptepunt van de Grote Depressie – daalden de huizenprijzen met 42 procent. Tussen 2008 en 2011 – het dieptepunt van de Grote Recessie – daalden ze met 33 procent.

Toen er in de lente van vorig jaar een crisis uitbrak – zeg de Grote Pandemie - werd verwacht dat de huizenprijzen zouden kelderen. In de jaren daarvoor waren die net als in de aanloop naar de Grote Depressie en de Grote Recessie spectaculair opgelopen. Maar het tegendeel is het geval: de huizenprijzen zijn, evenals de aandelenkoersen, dit keer juist spectaculair gestegen. In 2020 kromp de economie van de EU met 6 procent, maar werden huizen 6 procent duurder.

En deze stijgingen versnellen dit jaar, het tweede jaar van de Grote Pandemie. Woensdag kopte The Financial Times: ‘Hoogste stijging Amerikaanse huizenprijzen in 30 jaar’. En The Guardian schreef dezelfde dag: ‘De huizenprijzen in Verenigd Koninkrijk stijgen met het hoogste percentage in 17 jaar.’ Nederland meldde al eerder dat koopwoningen in mei 12,9 procent duurder waren dan een jaar geleden. ‘Dit is de grootste toename sinds april 2001.’ Maar deze toename is niet zo sterk als in de VS en Groot-Brittannië, die stijgingen op jaarbasis van 14,6 en 13,4 procent noteerden.

Overal wordt getracht met kunst- en vliegwerk de koopwoningenmarkt toegankelijk te houden voor starters. In Engeland werd de grens voor het betalen van stamp duty – een belasting van 3 procent op de aankoopprijs – fors verhoogd tot 500 duizend pond, zoals in Nederland jongeren ontheffing kregen voor de overdrachtsbelasting. En overal werd hiermee het paard achter de wagen gespannen.

Nationale oplossingen helpen niet. Dat de stijging van de huizenprijzen tot staan kan worden gebracht met het bijbouwen van 1 miljoen woningen is een mythe. In Nederland – en ook in het buitenland – is niet op te bouwen tegen de gezinsverdunning. Verstandiger is de bestaande woningvoorraad met fiscale middelen beter te benutten. Daarnaast duurt het veel te lang voordat de 1 miljoen nieuwe woningen zijn gebouwd. De logistieke problemen, zoals een tekort aan bouwvakkers, en planologische obstakels zijn zo groot dat de huidige starters al bezig zijn met hun pensioen voordat die woningen zijn gebouwd.

De oorzaak is ook geen tekort aan woningen. De oorzaak van de prijsstijgingen is de enorme hoeveelheid geld die naar de woningmarkt stroomt, dankzij de lage rente en het stimuleringsbeleid van centrale banken en overheden.

Niet alleen grote beleggers als Blackrock en het ABP duiken op de huizenmarkt, maar ook particulieren die pandjes zien als renderende belegging.

Bijbouwen leidt er alleen toe dat de rode loper wordt uitgerold voor die beleggers. Als er iets voor starters moet worden gedaan is dat een gericht stimuleringsbeleid: 100 duizend premiekoopwoningen en sociale woningen in plaats van 1 miljoen in het wilde weg bouwen.