Het boerkaverbod is vooral symboolpolitiek, maar dat geldt ook voor de weigering om te handhaven

Wie hoopte dat de stemming in de Senaat in juni het einde inluidde van jarenlang debat, komt bedrogen uit: ook na het aannemen van de wet blijft het verbod op gezichtsbedekkende kleding in de openbare ruimte een splijtzwam. De aankondiging van de Amsterdamse burgemeester Halsema dat haar agenten het verbod niet zullen handhaven, roept op het Binnenhof voorspelbare reacties op: wetten gelden ook voor de hoofdstad, dus het kabinet moet Halsema dwingen.

Zo heet wordt de soep natuurlijk niet gegeten. Het ‘boerkaverbod’ is in hoge mate symboolpolitiek: er zijn in Nederland slechts enkele honderden vrouwen die hun gezicht geheel wensen te bedekken en zelfs die vormen in de praktijk nauwelijks een probleem. In onderwijsinstellingen en ziekenhuizen zijn conflicten steeds tamelijk geruisloos beslecht via de huisregels. Ook nogal wat voorstanders van het verbod beaamden dat het hen vooral om de symbolische waarde ging: het signaal dat deze vorm van islam in de Nederlandse maatschappij niet past.

_{Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.}

De vraag is dan ook hoe groot de kloof tussen Halsema en het kabinet nou eigenlijk is. Minister Ollongren benadrukte bij de verdediging van de wet dat de politie scholen, zorginstellingen en ov-bedrijven niet kan dwingen te handhaven. Dat moeten ze eerst zelf willen. Als ze dat doen, zullen mensen eerst op hun kleding worden aangesproken en in tweede instantie worden gevraagd het gebouw te verlaten. Pas bij escalatie kan de politie worden gebeld, die dan niet tot arrestatie zal overgaan maar tot een bekeuring. De minister hoopt en denkt dat met goede communicatie over de huisregels veel is op te lossen, al is het maar omdat boerka- en nikabdraagsters in de aanloop naar de wet lieten weten dat zij het verbod zullen respecteren of de betreffende plekken zullen mijden. Daarom gaat het verbod ook pas in zodra de minister overtuigd is dat alle betrokken instellingen voldoende zijn voorbereid.

Zo bezien doet Halsema nu ook aan symboolpolitiek. Ze heeft immers heel veel in eigen hand. Want als ze er vanaf nu gewoon op toeziet dat de openbare instellingen in haar stad de wet met gezond verstand uitvoeren, heeft ze de politie waarschijnlijk niet of nauwelijks nodig.