Groene groei, gelooft u er werkelijk in?

Brief van de dag

Wat voert nu de boventoon in aandeelhoudersvergaderingen? Zijn dit de rode cijfers en hoe die zo snel mogelijk na de coronacrisis kunnen worden gecompenseerd? Of zijn de meeste aandeelhouders in deze periode van ‘stilstand’ en ‘bezinning’ plots tot het besef ­gekomen dat duurzaamheid meer aandacht verdient dan ze het tot voor kort gegeven hebben?

Zolang groene groei de te varen koers blijft, ligt ons lot grotendeels in handen van de visie van aandeelhouders. Zullen zij ook kiezen voor duurzame oplossingen als die onvoldoende winst­gevend blijken te zijn? Worden er subsidies vrijgemaakt voor ­ondernemingen die kunnen verduurzamen, maar geen direct perspectief hebben op een ‘versterking van hun concurrentiepositie’, zoals de Rijksoverheid schrijft? It’s the economy, stupid!

Hoe lang zullen deze beroemde woorden van toenmalig presidentskandidaat Bill Clinton nog weerklank vinden in ons politieke beleid en het adagium vormen van dit tijdperk? De politieke wil om klimaatverandering tegen te gaan met publieke investeringen zal afnemen, schreven duurzaamheidslectoren Lars Moratis en Frans Melissen al eerder in deze krant. Het publieke geld is immers al besteed om de economische recessie als reactie op de coronacrisis zo veel mogelijk het hoofd te bieden. De kans is reëel dat het politieke accent op een economische ‘inhaalslag’ komt te liggen (met als gevolg een weer stijgende CO₂-uitstoot). De klimaatplannen de ijskast in, tot de economie weer ‘veerkrachtig’ genoeg is om duurzaam beleid te voeren. It’s the economy, stupid!

Zolang we achter onze eigen staart blijven aanhollen en niet in staat zijn ons sociaal-economische systeem en onze rol in het ecosysteem radicaal te herzien, milieuproblematiek slechts een links thema blijft en ‘groene groei’ de te varen koers blijft, zie ik de wezenlijke verandering die nodig is somber in. Aan de andere kant: het is ooit gelukt de ideologie van de vrijemarkteconomie te depolitiseren, dan zou dat toch ook moeten lukken met het klimaat? It’s the climate, stupid!

_{Eelco Biersteker, Amsterdam}

Zonnestraal

Het valt me deze maanden steeds ­zwaarder de krant nog te lezen. Trump, corona, klimaat, rassenrellen, vluchtelingen, oorlog en vernietiging. Ik laat het vaak bij de kop en inleiding. Het lijkt alsof het goede nieuws nauwelijks nog aan bod komt, terwijl dat er natuurlijk ook is. Want zie! Pagina 5, over de hele pagina met een prachtige foto van ­Judith Jockel. Daar staat Marieke Lucas Rijneveld, schuchter in de lens kijkend (Ten eerste, 27 augustus). Samen met vertaler Michele Hutchison als eerste Nederlander bekroond met de Inter­national Booker Prize. Een prachtige schrijver aan de vooravond van de ­verovering van de Engelstalige lezersharten.

De avond is ongemak. The Discomfort of Evening. Hier past een diepe buiging. Te midden van alle ellende schijnt er opeens een prachtige zonnestraal over het Nederlandse culturele landschap in nood. Het ontroert me en ik voel me, als lezer en bewonderaar, plaatsvervangend trots.

Cultuur is en blijft balsem voor de ziel, vooral in duistere tijden. Ook daarom is die grote internationale prijs en erkenning en paginagrote aandacht nu zo welkom. Vanavond klap ik om 8 uur voor Marieke Lucas Rijneveld en Michele Hutchison en al die anderen die in deze hersenloze tijden ijzeren­heinig mooie dingen blijven maken.

_{Diederik van Vleuten, Driehuizen}

Saadia Ait-Taleb

Ambtenaar Saadia Ait-Taleb werd in 2017 ontslagen wegens verdenking van fraude en valsheid in geschrifte. In een strafrechtelijke procedure werd zij van alle blaam gezuiverd. Het maakt mij trots op onze rechtspraak.

Deze zaak zou hebben gezorgd voor een ‘verstoorde relatie’ tussen de ­gemeente en de islamitische gemeenschap (Ten eerste, 28 augustus). Wat een onzinnige framing en een zware lading, die de verschillen binnen de islamitische gemeenschap ontkent. Bovenal wordt de oude slachtofferrol uit de kast gehaald. Zo jammer.

_{Mehmet Yilmaz, Rotterdam}

Euthanasie

Klaas Rozemond pleit voor de bescherming van de mensenrechten van mensen met dementie (O&D, 25 augustus).

Onderdeel van de mensenrechten is een voldoende kwaliteit van leven. Als deze in het geding is, dan kan euthanasie om de hoek komen kijken. De complexiteit hiervan noopt tot een gedegen maatschappelijk debat. Tussen juristen en doktoren, maar ook met inbreng van ethici, betrokkenen zelf en hun belangenbehartigers. Trek het debat breed!

_{Hans van Perge, bestuurslid Alzheimer West-Brabant, Bergen op Zoom}

CDA-verkiezingen

De kou is uit de lucht, nu in het externe onderzoek naar de lijsttrekkersverkiezing van het CDA is vastgesteld dat alle bedankmails correct waren (Ten eerste, 27 augustus). Dat zal het er bij Pieter Omtzigt thuis niet warmer op maken.

_{Marcel Verspeek, Rotterdam}

Mansplaining

‘Ben je ongesteld, ofzo?’ ‘Niet zo snel op je tenen getrapt zijn, moppie!’ Florence van de Haar noemt dergelijke opmerkingen ‘ogenschijnlijk onschuldig’ (O&D, 27 augustus).

Dat is wel érg vriendelijk jegens ­mannen aan wie honderd jaar vrouwenemancipatie zo stuitend voorbij is gegaan, mannen die zich vermoedelijk zelfs geroepen voelen om ‘moppies’ uit te leggen wat mansplaining is. Geef ze niet het voordeel van de twijfel, geef ze geen aandacht, geef ze een knietje.

_{Boudewijn Otten, Groningen}

Sneltrein

Marjan Rintel, de komende topvrouw van de NS, belooft dat we over vier jaar een half uur sneller in Brussel kunnen zijn (Ten eerste, 28 augustus).

Dat moet sneller kunnen dan over vier jaar. Als we nu eens niet in Rotterdam én Antwerpen over hoeven te stappen en provinciestadjes als Breda, Noorderkempen en Berchem overslaan, heb je ruim een half uur winst.

_{Niek van Dijk, Amsterdam}

Arts-patiënt

Zodra het over de communicatie tussen arts en patiënt gaat, lijkt de arts die eenzijdig te moeten beheersen alsof het om een chirurgische ingreep gaat (O&D, 26 augustus). ‘Goed leren communiceren helpt’ en ‘een empathische arts bereikt meer’.

Zo lijkt een gesprek ook een behandeling te worden. Als patiënt hoop je dan maar dat je niet na afloop wakker schrikt. Hoezo de patiënt centraal ­stellen?

_{Agnes Engbersen, De Lutte}

Voorbeeldfunctie

Eerst Willem-Alexander en Máxima, samen op de foto met een restaurant­eigenaar op hun vakantieadres, zonder de anderhalve meter afstand in acht te nemen. Nu onze minister van Justitie Grapperhaus op zijn huwelijksfeest (Ten eerste, 28 augustus). Het huwelijk is hem van harte gegund, maar om in deze functie tijdens een wereldwijde pandemie de anderhalve meter overboord te gooien zonder politieke ­consequenties, is ongehoord.

Dat mensen met een voorbeeldfunctie er met excuses vanaf komen, maakt de hele regelgeving rond het corona­virus volstrekt ongeloofwaardig.

Ik herinner me een pijnlijk moment tijdens de lockdown. Mijn vader zat maandenlang achter slot en grendel in een woonzorgcentrum, zoals vele ­honderdduizenden anderen. Gelukkig mocht zijn raam af en toe op een kier. Toen hij dreigde te vallen, zette ik instinctief één stap naar binnen om zijn rollator naar hem toe te zwaaien. Ik hield de anderhalve meter afstand in stand, wat een ongelukkige, moeilijke manoeuvre opleverde.

De gevolgen? Afsluiting van alle gaten en kieren in zijn kamer, tot de ventilatiestroken aan toe. Bovendien ontvingen we een dreigbrief van de directie: als dit nog een keer zou voorkomen, konden we hem halen, want dan werd het zorgcontract met hem per direct ontbonden. Geen hoor en wederhoor. Niks excuses. Lik-op-stukbeleid. Daar houdt Grapperhaus toch ook van?

_{Irene Hemels, Enkhuizen}

Dubbele moraal

Waar anderen een politie-inval, boetes en een strafblad moeten dulden, komen koning Willem-Alexander en minister Grapperhaus weg met excuses.

Zou mijn vroegere leraar Latijn dan toch gelijk hebben gehad toen hij ons leerde: Quod licet Iovi non licet bovi?

_{Willem Smits, Geijsteren}

Veilige koers

Goede suggesties van Erik van Lakerveld om de koers veiliger te maken (Ten ­eerste, 27 augustus).

Ik heb er nog een, volgens mij stukken effectiever: minder massasprints, of die zelfs afschaffen. Het is een kwestie van creatief ‘parcours bouwen’. De recente voorbereidingskoers Critérium du Dauphiné was een goede illustratie. De wedstrijd werd er alleen maar leuker door.

_{Marc Peeters, Nijmegen}