Energieleveranciers, verkoop groene stroom zonder sprookjes

In een nieuwe reclamecampagne belooft Qurrent dat geen cent van haar klanten naar stroom uit fossiele centrales gaat. Als dat zo zou zijn, zou dat bewijzen dat elektriciteitsvoorziening volledig gebaseerd op wind- en zonne-energie nu al mogelijk is. Zelfs zonder adequate energieopslag. Maar klopt dat wel?

De stroom uit het stopcontact is een mix van alle groene en grijze stroom die in het elektriciteitsnet wordt gebracht, je kunt niet aan de stroom zelf zien waarmee deze is opgewekt. Door te kiezen voor een groene stroom-abonnement, dwing je de leverancier te garanderen dat ‘ergens’ en ‘op een bepaald moment’ jouw hoeveelheid gebruikte stroom duurzaam is opgewekt.

Om die duurzame opwekking te controleren worden certificaten verstrekt voor ieder megawattuur duurzaam opgewekte elektriciteit. De energieleverancier moet evenveel certificaten afboeken als klanten in een jaar aan groene stroom hebben verbruikt. Omdat deze certificaten los te koppelen zijn van de bron en van het moment van opwekking kan hier creatief mee worden geschoven door de leveranciers. Sommigen kopen ongebruikte buitenlandse certificaten, waar geen stimulering van uit gaat.

‘Op een bepaald moment’

Enkele Nederlandse energieleveranciers, waaronder Qurrent, gooien het over een andere boeg. Ze gebruiken alleen certificaten van in Nederland opgewekte hernieuwbare elektriciteit. Door de vraag naar dit soort certificaten te stimuleren, wordt het aantrekkelijker windmolens en zonnepanelen aan te leggen in Nederland. Zo maakt Qurrent geen misbruik van het onderdeel ‘ergens’ van de certificaten, maar het onderdeel ‘op een bepaald moment’ blijft nog wel staan. Soms is er een overschot aan wind, wat moet worden verkocht aan minder duurzame afnemers, terwijl er op andere momenten geen wind en zon beschikbaar is, waardoor er energie uit kern-, gas- en kolencentrales moet komen.

Hoewel Qurrent beweert dat bij hun geen cent naar traditionele centrales gaat, moet het bij gebrek aan wind of zon haar stroom verplicht op de groothandelsmarkt inkopen, waar dan dus vooral fossiele energie te koop is. Ook Qurrent steunt dan op regelbare centrales. Sterker nog, zonder deze centrales kan een leverancier als Qurrent helemaal niet bestaan.

Virtuele opslag

Dankzij het onderdeel ‘op een bepaald moment’ (de certificaten zijn een jaar lang houdbaar) kan Qurrent certificaten opsparen wanneer er meer wordt opgewekt dan nodig, en deze certificaten inzetten wanneer er een tekort is. Een soort virtuele opslag van duurzame energie dus, bij gebrek aan echte opslagmiddelen. Zo klopt de groene opwekking tegenover het verbruik over een heel jaar wel, maar niet op ieder moment.

Door te stellen dat klanten niks met kolen- en gascentrales van doen hebben, krijgen die onterecht de indruk dat wind- en zonne-energie volstaat om het hele jaar stroom te krijgen. De intenties van Qurrent zijn goed, maar men moet wel eerlijk blijven over het feit dat een écht 100 procent duurzame energieleverancier met wind en zon uit Nederland nog niet kan bestaan.

_{Peter van Dijk is econoom.}