Een vrouwelijk slachtoffer van seksueel misdrijf wordt onmiddellijk geseksualiseerd

Het meest opzienbarende MeToo-nieuws afgelopen week in New York was niet het proces tegen filmproducent Harvey Weinstein maar het interview van Evelyn Yang op CNN waarin ze vertelde dat zij een van de vrouwen is die door de New Yorkse gynaecoloog Robert Hadden was misbruikt tijdens haar zwangerschap. Yang is getrouwd met de Democratische presidentskandidaat Andrew Yang.

Robert Hadden werd in 2012 gearresteerd nadat een patiënt aangifte deed. Maar die arrestatie werd vernietigd en hij kon gewoon blijven werken bij het academisch ziekenhuis van Columbia University. In de weken daarna werd Evelyn Yang, zwanger van haar eerste kind en niet op de hoogte van diens arrestatie, patiënt bij Hadden. In het CNN-interview vertelt Yang gedetailleerd hoe de gynaecoloog in de behandelkamer de grenzen steeds verder verschoof: van ongepaste vragen over haar seksleven tot medisch volstrekt onnodige inwendige onderzoeken.

Evelyn Yang voelde zoveel schaamte over het misbruik dat ze het aanvankelijk niet eens aan haar echtgenoot vertelde. Maar meer slachtoffers deden aangifte en in 2016 werd Hadden aangeklaagd voor seksueel misbruik van 18 vrouwen, veelal zwanger, waaronder Yang. De reden voor Yang om nu een interview te geven is omdat zij aandacht wil voor het feit dat justitie in Manhattan Hadden een plea deal heeft gegeven waarin hij alleen zijn medische licentie hoeft op te geven en niet de gevangenis in hoeft.

Volgens de advocaat van Yang, Anthony DiPietro, coördineerde het OM de plea deal met Haddens werkgever, Columbia University. Bovendien ontving Manhattan District Attorney Cyrus Vance Jr. 45 duizend dollar aan campagnebijdragen van het advocatenkantoor dat Robert Hadden vertegenwoordigde. Volgens Yang werd ze eerst verraden door haar gynaecoloog en vervolgens door Cyrus Vance. Die pleitte in 2011 voor een milde behandeling van zedendelinquent Jeffrey Epstein en weigerde in 2016 Harvey Weinstein te vervolgen voor aanranding van een Italiaans fotomodel.

Het is winst dat Weinstein nu wel terechtstaat voor aanranding en verkrachting van twee vrouwen, hoewel ik de taferelen voor de rechtbank in Manhattan onmenselijk vind. Bovendien is de juridische basis voor de loodzware aanklacht − Weinstein hangt levenslang boven het hoofd − smal.

De aanklacht voor verkrachting betreft Jessica Mann die een carrière als actrice ambieerde en jarenlang een seksuele relatie onderhield met Weinstein, ook na de vermeende verkrachting in 2013. De aanklacht voor aanranding betreft productieassistente Mimi Haleyi. Nadat Weinstein haar in 2006 bij hem thuis zou hebben aangerand, ontmoette Haleyi hem later dat jaar in een hotel waar hij tegen haar wil seks met haar had. Toch stuurde Haleyi Weinstein in 2008 een e-mail waarin ze schreef dat het ‘great’ was hem weer te zien in Cannes en afsloot met ‘lots of love’.

Net als in het strafproces tegen Bill Cosby mogen vrouwen tegen Weinstein getuigen wier beschuldigingen geen deel uitmaken van de aanklacht. Daarvan is Sopranos-actrice Annabella Sciorra, die zegt in 1993 door hem te zijn verkracht, de belangrijkste. De komende weken moet blijken of het voldoende zal zijn om de voltallige jury van zeven mannen en vijf vrouwen ervan te overtuigen dat Weinstein meerdere vrouwen heeft verkracht.

Net als bij Cosby vertonen de beschuldigingen tegen Weinstein zulke grote overeenkomsten dat die niet verzonnen kunnen zijn. De vraag is hoe de jury het zwijgen van de slachtoffers zal wegen. Zwegen ze uit angst voor represailles, of hoopten ze dat Weinstein hun een filmrol zou bezorgen en was de relatie transactioneel van aard? Duidelijk is dat veel mensen in de filmindustrie jarenlang hun mond hebben gehouden omdat Weinstein wist hoe je Oscars moest winnen.

Een vrijspraak zal niet alleen de MeToo-beweging ondermijnen maar ook het ‘gelijk’ van Cyrus Vance bewijzen, namelijk dat verdachten met goede connecties niet succesvol kunnen worden berecht.

Dat maakt Evelyn Yangs interview met CNN zo belangrijk. Zoals Jia Tolentino schrijft in Trick Mirror (2019): een vrouw die het aandurft om te vertellen dat ze slachtoffer is van een seksueel misdrijf wordt onmiddellijk geseksualiseerd. Geen enkel ander misdrijf heeft zo’n ingebouwd alibi dat het slachtoffer schuldig maakt en de dader vrijuit laat gaan. Alleen als vrouwen als Yang zich uitspreken is er een kans dat er ooit iets verandert.

_{Heleen Mees is econoom en columnist van de Volkskrant.}