Een complotdenker op bezoek in de Tweede Kamer? In 2020 kan dat

Nee, met waandenkbeelden had hij niets. Tweede Kamerlid Wybren van Haga, tevens eigenaar van vastgoedonderneming Sjopperdepop BV, hief de handen naar zijn hoofd, een dramatisch gebaar waarin de kijkers empathie moesten zien. ‘Aan de ene kant heb je mensen die waandenkbeelden hebben. Die zijn er gewoon.’

‘Absoluut’, bevestigde Lange Frans.

‘Dat vind ik sneu voor die mensen’, vervolgde Van Haga, het masker van de empathie inmiddels over het hoofd gesmolten. ‘Aan de andere kant is het framing van gevestigde partijen, van de gevestigde macht.’ Zelf was hij ook weleens complotdenker of wappie genoemd – allemaal framing van het kartel natuurlijk.

In het bijna twee uur durende interview dat rapper Lange Frans deze week op zijn YouTube-kanaal plaatste, is het lastig te bepalen wie van de twee de nuttige idioot is. Allebei eigenlijk, want dat is nu eenmaal de realiteit waarmee Silicon Valley ons heeft opgezadeld.

Nog niet zo lang geleden was het ondenkbaar dat een parlementariër – zelfs eentje die van controverse naar controverse struikelde, uit de VVD werd gegooid en vervolgens fier Forum-lid werd – een bekende complotdenker zou verwelkomen in de Tweede Kamer. Een complotdenker die denkt dat de elite een pedofielennetwerk runt en satanische rituelen uitvoert op kinderen, een complotdenker die onlangs in zijn podcast hardop filosofeerde over het doodschieten van de minister-president, een complotdenker die daar toch maar van afzag, louter omdat hij houdt van zijn nachtrust.

Maar dit is horrorjaar 2020, en dus zien we hoe Lange Frans een rondleiding krijgt van een, in zijn woorden, ‘heuse ware politicus’. De rapper voert de suspense flink op door te benadrukken dat het nog nooit zo veel moeite heeft gekost om ergens binnen te komen – zelfs de standaardbeveiligingsprocedure van de Tweede Kamer is voer voor wantrouwen. Eenmaal in de werkkamer van Van Haga stelt de rapper hem schoolkrantwaardige vragen als: ‘Je bent ondernemer, zou je daar iets over kunnen vertellen zodat we in jouw mindstate kunnen komen van hoe jij dingen doet?’

Natuurlijk legitimeert Van Haga de gevaarlijke koortsdromen van Lange Frans door hem vorstelijk te ontvangen. We schrijven steeds gealarmeerd over de VS, waar de complottheorie QAnon een grotere rol begint te spelen in de politiek. Maar ook hier zit een volksvertegenwoordiger gezellig met iemand te keuvelen die tijdens het gesprek QAnon-leuzen als ‘where we go one, we go all’ pruttelt of het heeft over ‘ontwaken’, zonder een krimp te geven.

Met een overdosis goede wil zou je kunnen denken dat Van Haga heeft geluisterd naar deskundigen die zeggen dat je in gesprek moet blijven met complotdenkers. Maar opvallend was hoe het Kamerlid, toch een man die zich laat voorstaan op zijn kritische geest, zich van de domme hield tijdens het gesprek. De podcast kende hij nog niet, zei hij tegen Lange Frans, maar samen met zijn politiek assistent had hij de laatste aflevering beluisterd en die vond hij ‘echt leuk’. Geslepen, want zo hoefde hij de rapper niet de confronteren met diens eerdere moordfantasieën op de premier – een controverse die hem nauwelijks kan zijn ontgaan. De doelbewuste onnozelheid deed denken aan toen Trump gevraagd werd naar QAnon: ‘Ik weet niet veel van de beweging’, zei die. ‘Maar ik weet dat ze fan van mij zijn, en dat waardeer ik.’

De crux school in de laatste minuten van de podcast, toen de politicus al zijn socialemediakanalen mocht opdreunen. ‘Op Insta ben ik afgelopen week van tweeduizend naar veertienduizend volgers gegaan’, zei hij trots. De initiatiefnemers van #ikdoenietmeermee hebben Van Haga tot politieke held gebombardeerd en zelfs topmodel Doutzen Kroes, kroondrager van het coronacomplot, is hem gaan volgen. Nee, het wordt wel wat met de huisjesmelker van Sjopperdepop BV – met dank aan de waandenkbeelden van anderen.