Deze festivals zijn pas echt cruciale festivals

Wat ook al niet doorgaat: tientallen dorpsfestivals die deze maand net op stoom zouden komen. Ze zijn belangrijker dan vaak wordt gedacht.

In Lievelde, een plaatsje van 1.500 inwoners in de Achterhoek, gaf dj Pim Pam Pompen (‘Plaatjes rammen zonder concessies, gewoon feest maken en we zien wel waar het schip strandt’) vorig weekend een troostoptreden in de Christus Koning Kerk, omdat het dorpsfeest is afgelast. Thuis te volgen via YouTube. De kerkgebouw-commissie had probleemloos toestemming gegeven.

Misschien hielp het niet dat dj Pim Pam Pompen ‘God is a dj’ speelde.

De pastoor van de parochie, die zeven kerken in de omgeving bestiert, dropte toen hij ervan hoorde prompt een liturgische kernbom en noemde het kerkje ‘ontheiligd’. Haalde in allerijl de hosties weg en meldde de schanddaad bij het bisdom Utrecht. En omdat fundamentalisme niet aan één geloof gebonden is, heeft het bisdom het kerkje nu tot nader order gesloten voor kerkdiensten. Eerst moet er een ‘boeteritus’ komen, zo heet dat echt, een boetedoening om de kerk te zuiveren van dit smerige wereldse vermaak.

We hebben het over een kerkje dat nota bene over een paar jaar door het bisdom zou worden afgestoten. Zoals het bisdom al tal van sympathieke kerkjes in hechte oude gemeenschappen heeft gesloten.

Als de kerk liever wil verbieden dan verbinden worden dorpsfeesten alleen maar belangrijker. Ze bieden eens wat nieuws in vaak conservatieve gemeenschappen, en daarmee zijn ze ieder jaar weer een vorm van vooruitgang, hoe traditioneel van oorsprong ook.

In veel plaatsen groeiden dorpsfeesten de laatste jaren ook nog eens uit tot enorme popfestivals, omdat ze steeds belangrijker worden voor het verenigingsleven, dat met de opbrengst van die feesten op de been moet worden gehouden. Dit sinds gemeenten door bezuinigingen nauwelijks geld overhouden voor cultuur: zie de wijdverbreide sluiting van bibliotheken en gymzalen.

Neem Hengevelde, vanuit Lievelde een half uurtje rijden naar het noorden. Een dorp met 2.500 inwoners dat tijdens de zomerfeesten de laatste jaren vaak tienduizend bezoekers per avond weet te trekken. Juichend worden ze in touringcars aangevoerd uit omliggende dorpen.

De zomerfeesten van Hengevelde worden zes dagen lang, twee weekends achter elkaar, van de opbouw tot schoonmaak volledig op de been gehouden door vrijwilligers. Het hele dorp van jong tot oud doet mee en zonder corona zou het feest afgelopen vrijdag voor de drieënvijftigste keer zijn begonnen, zo’n beetje net op het tijdstip dat ik het dorp opnieuw binnenrijd.

‘Jaja aaaargh’, kreunt Kasper Put (31), in het dagelijks leven docent geschiedenis en maatschappij en nog steeds de voorzitter van de feestcommissie.

‘We hebben het nu even heel moeilijk’, zegt Robin Raanhuis (29), nog altijd ‘de pr-man’ van het feest en in het dagelijks leven projectmanager.

Er gaan flesjes bier open. Het droevigst was donderdag, toen ze klaar zouden zijn geweest met opbouwen, ‘met het hele dorp, dat gevoel mis je nu’.

Toen de zaak half maart moest worden afgeblazen, waren ze voorbereid. Kasper: ‘Je moet pro-actief zijn.’ De grote artiesten waren gelukkig nog niet betaald, dat moet dertig dagen van tevoren. Vorig jaar hadden ze Trafassi, Davine Michelle, Maan, Kraantje Pappie, dj Pim Pam Pompen. Plus een berg regionale beroemdheden. (Ze willen niet zeggen wie er dit jaar zouden komen, dat blijft altijd zo lang mogelijk een verrassing, en misschien schuiven deze artiesten nu door naar vorig jaar.)

Geen grote verliezen dus, maar er is ook niets verdiend. Je verwacht een klap voor het verenigingsleven, maar in Hengevelde zullen ze dit jaar gewoon weer 30.000 euro uit de feestkas verdelen. Kasper, zakelijk: ‘We verdienden met de zomerfeesten de laatste jaren vaak meer dan het dubbele, dus er is wat over.’ Een deel was gereserveerd voor onvoorziene omstandigheden, ‘gewoon zoals dat hoort’.

Je leest zo vaak over een kleine groep cliché-millennials. Het leek goed om eens te melden hoe in Hengevelde en talloze andere plaatsen feestbesturen vol aardige leeftijdgenoten hun vaak vergrijsde dorpen door de crisis slepen. De feestkas van Hengevelde helpt de voetbalclub, de handbalclub, volleybalclub Cupido, carnavalsvereniging de Höftemennekes, de katholieke ouderenbond, het herenkoor, het dameskoor, muziekvereniging Amuzant, de jeu de boulesbaan en jongerenkoor Mixx. Ze helpen de ouderenvereniging, de ijsclub, het jeugd- en jongerenwerk, de kindergym, de culturele werkgroep voor de 4 mei-herdenking, de grote gymvereniging, vereniging ‘Vrouw Actief’. Én ouderenvoorziening De Pellenhof.

Onopvallend en trouw. Amen.