De opvatting dat Fire voor iedereen is weggelegd, toont aan in wat voor elitaire bubbel sommigen leven

Ho eens even, we hoeven niet alle moderne verschijnselen goed te keuren. Er zijn zaken waar we ons tegen kunnen, nee móéten verzetten. Zoals Fire, dat Julien Althuisius deze week tegen de borst stuit.

Wilt u ook eerder stoppen met werken, tientallen jaren voor u de pensioengerechtigde leeftijd behaalt? Stel u eens voor. Geen werkweek meer, lange reizen maken naar exotische landen, een boek schrijven, er eentje lezen misschien, leren surfen, leren golfen, of gewoon niets leren of doen en een beetje chillen. En dat op je 40ste, je 35ste of misschien zelfs al je 30ste. Het ligt binnen handbereik, ook voor u. Laat het volk maar werken, u niet.

Goed verhaal toch? Het enige wat je hoeft te doen is het stappenplan van de Fire-movement volgen. Fire staat voor Financial Independence, Retire Early. Het is een Amerikaanse beweging die de laatste jaren overgewaaid is naar Nederland en de zoveelste uiting van de optimalisatiecultus die onze levens efficiënter, sneller, perfecter, glanzender en gelukkiger moet (MOET) maken.

Een van Fire’s apostelen is Ernst-Jan Pfauth, mede-oprichter en ‘ceo’ van De Correspondent. In gesprek met Arie Boomsma in de podcast Goed Werk vertelde Pfauth dat hij sinds enkele jaren zijn leven heeft omgegooid, om zo sneller financieel onafhankelijk te kunnen worden. Het omslagpunt had plaats toen hij op zijn 30ste vader werd. Hij verdiende twee keer modaal, maar stond toch altijd rood. Dus hij ging zijn levensstijl aanpassen. Toch maar geen elektrische BMW i3. En toch maar geen groot huis kopen, maar blijven wonen op die postzegel van 70 m² in Amsterdam.

Op zijn blog schrijft Pfauth dat hij zich boog over zijn maandelijkse uitgaven en iets ontdekte. ‘Het bedrag dat ik aan restaurants uitgaf!’ Verder geeft hij nog waardevolle tips, zoals: ‘Sluit via de bekende vergelijkingssites nieuwe verzekeringen en energiecontracten af en bespaar in één klap tientallen euro’s op jaarbasis’ of ‘Zeg abonnementen op die je toch niet gebruikt’.

In deze krant verscheen onlangs ook een artikel over de Fire-beweging. Ene Puck stond op haar 33ste op het punt financieel onafhankelijk te worden. Ze was gaan beleggen en zuiniger gaan leven. Maar niet té natuurlijk. ‘Ik laat graag mijn nagels doen en houd van uit eten gaan, ik leef nu’. O ja, wat Puck ook wel hielp om Fire te worden, waren die goedbetaalde baan en een koophuis. Het leuke aan Fire, stond in de intro van het stuk, is dat het ‘voor iedereen haalbaar’ is.

Lulkoek.

Het woord privilege is aan enige inflatie onderhevig tegenwoordig, maar zie het hier in neonletters staan te knipperen. Doen alsof financieel onafhankelijk worden een kwestie is van hard werken en ‘de juiste keuzes’ maken, getuigt van een laat-ze-maar-taart-vreten-achtige mentaliteit die aantoont in wat voor wereldvreemde, elitaire bubbel sommigen leven. De meeste mensen verdienen niet twee keer modaal en hebben geen koophuis, dikke spaarrekening of rijke ouders. De meeste mensen knopen elke maand de eindjes aan elkaar, doen boodschappen bij de Lidl, kopen tweedehands kleding, gaan zelden of nooit uit eten, vervloeken hun torenhoge huur, kunnen geen hypotheek krijgen en vragen zich af waar al die mensen hun Tesla’s van betalen.

Pfauth, Puck en al de andere slimme, snelle Fire-volgers moeten natuurlijk vooral doen wat ze willen. Als zij met dit soort basale ingrepen (het komt erop neer dat je minder moet uitgeven dan er binnenkomt en het verschil belegt, eureka) financieel onafhankelijk kunnen worden, good for them. Maar doe alsjeblieft niet alsof het voor iedereen is weggelegd.

In haar boek One Life bekritiseert de Amerikaanse voetballer Megan Rapinoe de heersende opvatting dat als je maar hard genoeg je best doet, je ook een professioneel atleet kan worden. ‘Weet je wie ook hard werkt?’, schrijft Rapinoe. ‘Iedereen.’