De ondraaglijke lichtheid van Internationale Vrouwendag

Op de thee bij Vladimir Poetin. Ik kon me er weinig bij voorstellen, maar sinds deze week weten we hoe het eruitziet. Met gouden kopjes en schoteltjes, frambozen en blauwe bessen in aparte schaaltjes en als klapstuk van die vreselijk aanstellerige kandijstokjes. Het tafereel ademde de truttigheid van een babyshower, zo’n samenzijn waarbij je je steeds afvraagt wanneer de drank in godsnaam op tafel komt, maar dat niemand de eerste stap durft te zetten uit medelijden met de zwangere.

Ik meende het ook te zien in de ogen van de vrouwen van de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot: waar blíjft de wodka?

Je reinste oorlogspropaganda natuurlijk. Daar zat hij, de grote leider, de wereld uit te leggen aan zijn piloten en stewardessen, de een nog strakker in de lak dan de ander. Het waren bizarre beelden die het Kremlin afgelopen weekend online plaatste, zo bizar dat werd gedacht dat ze nep waren. De Volkskrant factcheckte ze vlijtig en concludeerde dat de ontmoeting vermoedelijk toch echt heeft plaatsgevonden. Zelf bleef ik haken aan dat wonderlijke zinnetje in het transcript, ergens aan het begin: ‘Allereerst wil ik jullie feliciteren met aankomende Internationale Vrouwendag’, aldus Poetin.

Een paar dagen later vuurde hij raketten af op een kraamkliniek en kinderziekenhuis in Marioepol.

Russische propaganda waarin de oorlogsmisdadiger Poetin vrouwen ‘feliciteert’ met Internationale Vrouwendag was een welkome herinnering aan de ondraaglijke lichtheid van het fenomeen. Elk jaar vult mijn inbox zich op 8 maart met bedrijven die mij willen ‘empoweren’. ‘Je bent mooi zoals je bent’, mailde Parfumerie.nl, maar raadde voor de zekerheid toch maar een antirimpelcrème, lippenstift en concealer aan. ‘Empowerment van vrouwen stroomt door onze aderen’, schreef het Spaanse schoenenmerk waarvan ik ooit een paar ondraagbare hakken kocht. Van Levi’s moest ik mijn ‘individuele stijl’ vieren.

Op Instagram wemelde het van de felicitaties aan ‘krachtige, inspirerende vrouwen’, want op een of andere manier heeft het idee postgevat dat we hier met een exceptionele, welhaast bovenmenselijke soort te maken hebben en niet gewoon met de helft van de wereldbevolking. De maanzussen lieten weten dat zelfs de maan vrouwelijk is, model Emily Ratajkowski deelde in het kader van deze heuglijke dag nog maar eens haar blote kont (die, het moet gezegd, absoluut exceptioneel en welhaast bovenmenselijk is).

In het bier-en-tieten-bolwerk VI Vandaag mocht dinsdagavond een feminist aanschuiven. Johan Derksen had haar ooit ‘een kutwijf’ genoemd, maar in het kader van Internationale Vrouwendag streken de heren over hun hart. De vrouw van Gerard Ekdom was ‘de baas’ van zijn radioshow. Voor een dagje maar natuurlijk – het blijven fooien die worden toegeworpen. Alsof vrouwen Assepoester zijn en voor één keer naar het bal mogen.

In zaaltjes praten in Karen Millen gestoken middenklassefeministen over loonkloven, representatie en quota. En dat zijn óók belangrijke onderwerpen. Maar wat gaat het op Internationale Vrouwendag weinig over de onzichtbaren, de vrouwen die geacht worden de eer van hun familie te dragen, die altijd de ogen van de onvrije cultuur waarin ze opgroeiden in hun rug voelen prikken. Wat gaat het weinig over financiële afhankelijkheid, huiselijk geweld, huwelijkse gevangenschap – alle onderwerpen waar Shirin Musa van Femmes for Freedom zo onvermoeibaar aandacht voor vraagt. Wat gaat het weinig over het feit dat in Nederland bijna elke week een vrouw door haar (ex-)partner wordt gedood.

Ongelijkheid bestrijd je niet met een feestje. Laat het rauw en ongezellig zijn – zo ver mogelijk verwijderd van Poetins gepolijste theekransje.