Column
De meesten van ons worden een loser, toch belonen veel landen vooral winnaars
Filosoof en schrijver Alain de Botton, oprichter van de School of Life, schrijft elke week over hoe je ook zou kunnen leven.
We willen natuurlijk allemaal winnaars zijn. En dus zijn veel landen erop ingericht winnaars te belonen. Het zijn de landen die veel aandacht besteden aan het optimaliseren van de levensomstandigheden die de winnaars zich kunnen veroorloven. Als je in zo'n land een winnaar bent en ziek wordt, zijn er uitstekende ziekenhuizen. De voertuigen waarin zij zich verplaatsen, zijn het summum. Hun huizen zijn ruim, licht en opbeurend. Hun kinderen worden opgeleid in instellingen die op vijfsterrenhotels lijken.
Uiteraard zijn in zulke landen de voorzieningen voor losers een stuk minder. Er is gewoon geen geld meer voor, waardoor het huisvesten van losers een hele uitdaging kan zijn. Hun voertuigen zijn een beetje vernederend. En hun kinderen leren al jong dat ze niets voorstellen.
Dat klinkt misschien verontrustend, maar toch maken we ons er niet erg druk over. De belangrijkste reden daarvoor is hoe de menselijke geest werkt. De meesten van ons gaan er namelijk van nature van uit dat we op enig moment winnaar zullen worden. Dit optimistische deel van het brein zien we terug in onze neiging mee te doen aan loterijen. Miljoenen mensen zijn bereid te geloven dat ze ooit het winnende lot in handen krijgen, al is de kans nog zo klein (bij de Engelse loterij: 1 op 14 miljoen).
Als we zelf geen loten kopen, doen we een beetje meewarig over mensen die wel meespelen. Met leedvermaak constateren we dat ze niets van statistiek snappen. Maar in het stemhokje redeneren we opvallend genoeg net als zij. Ook wij stemmen wellicht op een politieke partij die vastbesloten is een kleine groep winnaars te belonen en de meerderheid van losers te veroordelen tot een minder florissant bestaan.
Ook wij kunnen een lesje statistiek gebruiken. De kans op het starten van een bedrijf in de VS dat 1 miljard waard zal worden? 1 op 785.166; 0,0001 procent van de bevolking slaagt erin. De kans op een jaarsalaris in de VS van minder dan 200 duizend dollar? 99 op 100. De kans dat we een beroep moeten doen op de overheid voor gezondheidszorg, huisvesting, vervoer of bijstand tijdens ons leven: 92 op 100.
Kortom, een zekere mate van financiële kwetsbaarheid oftewel loser zijn, is statistisch gezien de norm. Het is waarschijnlijker dat we eindigen met een middelmatig salaris, met een kwakkelende gezondheid en als slachtoffer van tegenslagen dan dat we eindigen als robuuste, onkwetsbare winnaars. En toch blijven we maar doorgaan met het maken en ondersteunen van winnaarslanden.
Dit is de top-5 van winnaarslanden, die zich veel moeite getroosten de gevolgen van het winnen zo plezierig mogelijk te maken: 5. Brazilië; 4. India; 3. China; 2. Verenigd Koninkrijk; 1. Verenigde Staten.
En dit is de top-5 van loserslanden, waaraan meestal weinig aandacht wordt besteed: 5. Nederland; 4. Duitsland; 3. Zwitserland; 2. Noorwegen; 1. Denemarken.
In loserslanden zijn kiezers zo vriendelijk dat ze ervan uitgaan dat ze losers zijn en zullen blijven en daarom proberen ze de omstandigheden zo prettig mogelijk te maken. Ze zorgen voor een openbaarvervoersysteem dat geschikt is voor losers. Voor geschikte huisvesting voor losers. En voor openbare scholen voor totale losers.
In loserslanden kun je je als winnaar wat ongemakkelijk voelen. Niemand applaudisseert voor je omdat je in een mooie auto rijdt. Er zijn geen betere scholen dan die voor de losers. Je gaat misschien zelfs uit eigen beweging naar een losersziekenhuis. En je betaalt waarschijnlijk veel belasting.
Winnaarslanden en loserslanden hebben allebei zo hun voordelen. De vraag is of we stemmen voor een samenleving die een afspiegeling is van onze statistische werkelijkheid. Door te aanvaarden dat we welhaast zeker losers zijn en losers zullen blijven, kunnen we ons ongetwijfeld verdrietig voelen. Maar we kunnen ons ook zo bevrijd voelen dat we kunnen samenspannen om in een samenleving te wonen waarin de consequenties van ons falen heel wat minder erg zijn.
Deze column staat ook op thebookoflife.org, een 'levend' boek waar wekelijks nieuwe inzichten worden gedeeld over liefde, vrienden, carrière en familie.
