De man dom, lui en verward noemen, dat mag dus wel

De opmerking ‘ik adoreer de Nederlandse vrouw, ik hou van wit vlees’ van acteur Sabri Saad El Hamus viel slecht bij sommigen: ‘de stoom kwam uit mijn oren’ (Brieven, 29 juli).

Wat opvalt, is dat die stoom volledig ontbrak en ontbreekt bij opmerkingen als ‘mannen zijn lui’, ‘de vrouw laat haar hoofd hangen naar de kerel die zich nergens wat van aantrekt’ en ‘vrouwen zijn gewoon slimmer en beter’.

Serieuze opmerkingen

Deze uitspraken zijn niet opgedoken in de krochten van het internet, maar het zijn serieus bedoelde opmerkingen van onder meer hoogleraren Barbara Baarsma en Evelien Tonkens. De oogst van de afgelopen paar maanden levert wijsheden op als ‘mannen zijn biologisch gezien van mindere kwaliteit’ (verouderingsexpert Van Bodegom); ‘de meeste mannen zijn niet te vertrouwen’ (schrijfster Camilla Läckberg); westerse mannen zijn ‘in de war’ en ze zijn bovendien ‘de kluts kwijt wat betreft hun seksualiteit’ (comedian Nina de la Parra); ‘sommige oudere mannen raken ervan in de war als vrouwen op zoek gaan naar hun eigen seksuele genot’ (Lucy Woesthoff) ; witte mannen zijn ‘vermoeiend’ (NRC-journaliste Sabrine Ingabire). ‘Witte mannetjes zijn bang’, weet publicist Ian Buruma toe te voegen. Al deze intellectuele hoogstandjes, die gespeend zijn van elke vorm van ironie, komen uit de mond van de culturele elite. Deze opsomming kan moeiteloos worden uitgebreid.

Slechtere prestaties

Wat te denken van het feit dat jongens al decennia lang slechter presteren in het onderwijs dan meisjes? Volgens schrijver Philip Huff ‘moeten mannen maar eens beter hun best doen’ (want ze zijn kennelijk ineens vanaf hun 13de van de middelbare school lui geworden). Dat de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in het onderwijs toeneemt, is zelfs positief. ‘Er zijn belangrijke dingen bereikt’, meent hoogleraar Linda Senden: ‘meer vrouwen die tegenwoordig afstuderen aan de universiteit dan mannen’. De kwaliteit van het onderwijs mag dan wel achteruit denderen, maar dat neemt niet weg dat er ook ‘lichtpuntjes’ te vinden zijn, meent columniste Aleid Truijens: ‘meisjes (…) halen hogere niveaus dan jongens. Dat is dan pech voor de jongens’. En nu er 38 procent meer vrouwelijke artsen dan mannelijke zijn, is dat positief, want het is ‘goed dat er iets te kiezen valt’, aldus Lydia Ketting van De Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen. M/V-ongelijkheid is in dit verband kennelijk een deugd.

Jumbo-man

Wie niet deugt, is de man. De Jumbo-man, die al jaren probleemloos te bewonderen is in reclamespotjes, is een infantiele persoon die met autootjes speelt en die nooit te beroerd is zijn snor te drukken als hij een huishoudelijk taakje moet verrichten. Van de huidige succesvolle Netflix-serie Warrior Nun kunnen we leren dat ‘de hel is bedacht door mannen om de massa te onderwerpen. Vooral vrouwen’. In de op een na meest bekeken Netflixfilm, Bird Box, is er slechts één groep die totaal niet deugt: heteroseksuele, witte mannen. Ze zijn egoïstisch, cynisch of moorden. De Nederlandse serie Zuid-as gaat in feite nog een stap verder: daar deugt uiteindelijk geen enkele man. Nagenoeg niemand heeft hier problemen mee.

Luiwammes

‘Hé luiwammes, kom van die bank!’, kopte het Algemeen Dagblad en de bankzittende luiwammes was de Nederlandse man. De bron van die wijsheid was een OESO-onderzoek uit 2017. Wie de moeite nam om dat onderzoek te lezen, zag iets anders: uitgerekend Nederlandse mannen zijn iets meer tijd kwijt dan vrouwen als je de tijd die besteed wordt aan betaald werk, onbetaald werk, studie en mantelzorg bij elkaar optelt. Er is volgens Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, overigens ‘geen goed empirisch bewijs dat mannen voor hetzelfde werk meer betaald krijgen dan vrouwen’. Mijn conclusie is dan dat de voortdurende herhaling van het tegendeel kennelijk uitstekend werkt.

Toen hoofdredacteur Ian Buruma een foute man in het prestigieuze blad New York Review of Books aan het woord liet over zijn #MeToo-proces, kon Buruma niet veel later zijn biezen pakken. Dat staat in schril contrast met de vergoelijkende woorden waarmee de affaires van Simone de Beauvoir met haar zeer jonge geliefdes onlangs werden goedgepraat door haar biografe Kate Kirkpatrick: ‘het was natuurlijk een andere tijd’; ‘De Beauvoir was nog niet beroemd’; ‘het zijn geen prettige (!) verhalen, (…) maar De Beauvoir besefte dit achteraf ook’. Ja, dan is er niet veel aan de hand.

Kortom, mannen zijn lui, verward, dom, bang, vermoeiend en onbetrouwbaar. Ik zie nergens stoom uit welke oren dan ook komen.

_{Ron Ritzen is filosoof, werkzaam bij de Juridische Hogeschool in Tilburg/Den Bosch en schrijft een boek over het imago van de man.}