De frustratie van onze generatie: 'Heel Europa wordt grijs'
Jongeren worden niet vertegenwoordigd door de politiek. Dat is een probleem, want uiteindelijk zijn het deze generaties die de rekening moeten betalen van het beleid dat door de 'opa's van het Kabinet-Rutte wordt gevoerd. Dat schrijft Joris Buis.
Europa vergrijst in rap tempo en ook haar leiders worden ouder. Voorop gaat Griekenland's Karolos Papoulias (1929), op de voet gevolgd door Portugal's Anibal Cavaco Silva (1936) en Silvio Berlusconi (ook 1936). Ook de Nederlandse bestuurder wordt er niet jonger op: de gemiddelde minister in het huidige Nederlandse kabinet is 53 jaar oud en daarmee is dit landsbestuur het meest grijze sinds 1963. Zij behartigen de belangen van een electoraat dat steeds verder op leeftijd komt. En inderdaad, over iets meer dan tien jaar zijn deze ministers zelf bejaard - uitgezonderd Uri Rosenthal en Ivo Opstelten: die zijn het al.
Een generatie raakt ondervertegenwoordigd
Uiteraard hoeft een hoge leeftijd niet te betekenen dat je geen goede politicus kunt zijn. Integendeel, veel levenservaring komt vaak goed van pas. Maar terwijl de ouderen toenemen in getale, dreigt een hele generatie ondervertegenwoordigd te raken binnen de politiek. Mark Rutte is met zijn bescheiden 45 jaar een jeugdige verschijning in vergelijking met veel van zijn collega's en van hem zou je verwachten dat hij iets dichter bij de huidige twintiger staat. Daarom is het des te pijnlijker dat Rutte zich vooral op de korte termijn richt en daarmee de jeugd perspectief ontneemt.
Ecologische uitdagingen en grondstoffenschaarste staan onderaan zijn prioriteitenlijstje en zeespiegelstijging, overbevissing en de energiecrisis hebben evenmin een prominente plaats in het regeerakkoord gekregen - voor zover ze er überhaupt al in staan. En een nieuw in het leven geroepen ministerie van veiligheid moet waken over 'hangjongeren' terwijl diezelfde jongeren gekort worden op onderwijs en zo hun kans op de arbeidsmarkt nog verder zien wegzakken.
Wat doen Europa's leiders dan voor de twintiger van nu? Bezuinigen, bezuinigen en bezuinigen. En de gedachte dat de volgende generatie niet opgezadeld mag worden met de schuld van de vorige, is te prijzen. Maar de blinde bezuinigingen die nu door Europa waaien dragen allerminst bij aan een schone lei voor de huidige kinderen en jongvolwassenen.
Daadwerkelijke rekening pas over twintig, dertig jaar
Als er nu niet geïnvesteerd wordt in duurzame energie, een gebalanceerd grondstoffenbeleid en goed onderwijs, dan zal de daadwerkelijke rekening pas over twintig, dertig jaar gepresenteerd worden en die zal vele malen hoger liggen dan de euro's die we nu weten te besparen. Als onze leiders niet in staat zijn deze simpele gevolgtrekking te maken, dan is de politiek wellicht toe aan een verjongingskuur en moeten er maar eens volksvertegenwoordigers komen die 2050 wél gaan meemaken.
Heel Europa wordt grijs. Het is waarschijnlijk niet zo dat de vijftiger van nu, de twintiger zijn toekomst niet gunt, maar de belangenverschillen zijn groot. De nieuwe generatie krijgt sporadisch een vijfje voor in de spaarpot, terwijl er veel meer nodig is om de grote ecologische en economische problematiek het hoofd te bieden. We hebben geen enkele behoefte aan videobewaking van hangjongeren.
We hebben behoefte aan mensen met goede ideeën. Aan beslissingen die verder reiken dan de levensspanne van de huidige politicus. Belangrijker dan het politieke klimaat lijkt mij het klimaat zelf. Belangrijker dan doorstroming op de snelwegen lijkt mij doorstroming op de arbeids- en woningmarkt. En belangrijker dan een paar kunstenaars wegbezuinigen lijkt mij de aanpak van het financiële systeem. Laten we daarom de focus van micro naar macro verschuiven en eens de echte uitdagingen van de 21ste eeuw aan de kaak stellen.
Joris Buis is lid van het platform Nieuwe Leiders.
