Brieven: Geef niet de ‘overheid’ overal de schuld van

Martin Sommer heeft weinig vertrouwen in overheidsoptreden. Dat is zijn goed recht maar hij komt met de verkeerde voorbeelden, te weten bedenkelijk overheidsoptreden in Groningen, de toeslagenaffaire en de afhandeling van de coronacrisis.

Het niet uitkeren van een vergoeding van de aardbevingsschade wordt veroorzaakt door particuliere bedrijven, te weten Shell en Esso en niet door de overheid. De toeslagenaffaire wordt veroorzaakt door te weinig overheid. In het door de staat bekostigd basisonderwijs zijn geen problemen van deze orde. De kinderopvang is privaat en een razend ingewikkeld systeem moet dat bekostigen.

Met de coronacrisis weet ik niet precies wat Sommer bedoelt. De aanpak met een leidende rol van de Europese Commissie in de aanschaf en verdeling van vaccins lijkt mij een goed voorbeeld van een sterk overheidsoptreden, al is dat dan op Europees niveau. Het bedrog van Sywert van Lienden was privaat en juist weer niet overheid.

Frans Maas, Breda

Oliefonds

Het Noorse nationale Oliefonds blijft beleggen in bedrijven die actief zijn in de fossiele industrie. Ons ABP heeft juist besloten om zijn beleggingen in dit soort bedrijven te beëindigen. De Noorse redenering luidt: belegger zijn in een bedrijf betekent ook mede-eigenaar zijn van een bedrijf, en daarmee dus invloed kunnen uitoefenen op het bedrijfsbeleid.

Het ABP heeft misschien zijn doelstellingen niet gericht op het uitoefenen van invloed, maar als je duurzaamheid hoog in je vaandel hebt staan, zou ik hier nog maar eens goed over nadenken. Als er bedrijven zijn die kapitaal hebben om de energietransitie te bevorderen dan zijn dat wel de olie- en gasreuzen.

Piet van der Ven, Boskoop

Oliefonds (2)

Kan iemand mij het verschil uitleggen tussen een Noor die over de ruggen van de Europeanen een woekerwinst maakt met de verkoop van fossiele brandstoffen en een aandeelhouder van Shell? Shell wordt verguisd in de media en de Noren bejubeld.

Frank Sijm, Oosterblokker

Bedreigd

Politici worden steeds vaker bedreigd. Daar maakt de Volkskrant zich regelmatig zorgen over. Dan helpt de kop: ‘Politici zijn monsters. Ook in Afrika’ niet echt, hè?

Bertie van der Linden, Amsterdam

Verdun

Kolonel Hans Bouwmeester vergelijkt de strijd om Bachmoet met de slag om Verdun tijdens de Eerste Wereldoorlog. Er bestaan inderdaad overeenkomsten, maar tegelijkertijd is er een essentieel verschil. Bachmoet is voor zowel Oekraïne als Rusland een symbool geworden. Verdun was dat weliswaar voor de Fransen, maar niet voor de Duitsers.

De Duitse stafchef Von Falkenheyn had Verdun als doelwit gekozen omdat hij het Franse leger dood wilde laten bloeden door ze te dwingen strijd te leveren om een stad waarvan de Fransen zich het verlies niet konden permitteren. In zijn cynische redenering was Duitsland bovendien beter in staat om verliezen te incasseren dan Frankrijk waardoor zelfs een gelijk aantal slachtoffers aan beide zijden een soort overwinning voor Duitsland zou zijn.

Dit plan slaagde niet en Von Falkenheyn werd uit zijn functie ontheven, maar hij kreeg op de langere termijn gedeeltelijk gelijk. Het Franse leger raakte door Verdun zodanig uitgeput en gedemoraliseerd dat het niet langer in staat was tot grote offensieven en er in 1917 zelfs opstanden uitbraken. Het is natuurlijk mogelijk dat bij de Russische bevelhebbers een soortgelijk idee speelt, omdat Rusland over veel grotere reserves beschikt. Ze delen in elk geval de onverschilligheid om het lot van hun eigen manschappen met Von Falkenheyn.

Eelco de Vreede, militair historicus, Nieuw Lekkerland

Maria

Naar aanleiding van een column van Sylvia Witteman gaat briefschrijver Rudy Schreijnders in op de vermeende almacht van Maria (1/2). De paus dankte Maria ‘omdat ze de baan van de kogel een beetje heeft gewijzigd, zodat hij in 1981 niet dodelijk werd getroffen bij een moordaanslag’. Hij veronderstelt een ‘denkfout’ bij de paus. Immers: ‘Als Maria in staat zou zijn in te grijpen, past haar (. . .) het verwijt dat ze de moordaanslag (. . .) niet heeft voorkomen’.

Karel van het Reve heeft 40 jaar eerder deze redeneertrant toegepast in zijn essay De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen. Ik laat hem het woord: ‘(. . .) prins Bernard (was) een keer tijdens de oorlog te ziek om een bepaalde vliegreis te maken. Dat vliegtuig vertrok zonder hem, en stortte neer. Hier prijst Wilhelmina God, omdat hij haar schoonzoon in leven liet (. . . )’.

Karel van het Reve vraagt zich vervolgens af ‘of het niet veel aardiger was geweest om dat vliegtuig gewoon in de lucht te houden.’ Ere wie ere toekomt.

Frank van Berkel, Tilburg