Biden heeft er nauwelijks 50 dagen opzitten en zijn presidentschap is nu al een succes

Sinds President Franklin D. Roosevelt, die in 1933 aantrad op het hoogtepunt van de Grote Depressie en in de eerste 100 dagen van zijn presidentschap veel van de sociale hervormingen die bekend zijn als de New Deal implementeerde, worden de eerste 100 dagen van een presidentschap als een belangrijke peildatum gezien. President Joe Biden heeft er nauwelijks 50 dagen opzitten en zijn presidentschap is nu al een succes.

Bij Bidens aantreden telden de Verenigde Staten gemiddeld 250 duizend nieuwe coronabesmettingen per dag. Dat aantal is inmiddels gedaald tot 60 duizend besmettingen per dag, onder het Nederlandse gemiddelde als je corrigeert naar het aantal inwoners. Niet alleen heeft Biden gezichtsmaskers verplicht gesteld in alle federale openbare gebouwen en in het openbaar vervoer, onder Biden is ook het vaccinatietempo verdubbeld tot gemiddeld 2 miljoen prikken per dag. Het vaccinatietempo in de VS ligt inmiddels zes keer zo hoog als in Nederland.

Behalve de stroom van uitvoeringsbesluiten die Biden de afgelopen 50 dagen heeft getekend, deels om besluiten van zijn voorganger Trump ongedaan te maken, heeft de Senaat afgelopen zaterdag het pakket aan stimuleringsmaatregelen van 1.900 miljard dollar goedgekeurd. Hoewel de verhoging van het federale minimumloon tot 15 dollar per uur de eindstreep niet haalde en huishoudens met een inkomen van meer dan 80 duizend euro per jaar geen cheque van 1.400 dollar zullen ontvangen, gaat het om een enorme injectie van overheidsgeld in de economie.

In 2009, net na het uitbreken van de Grote Financiële Crisis, loodste de net aangetreden president Obama een stimuleringspakket door het Congres dat maar half zo groot was terwijl de economie er toen veel slechter voorstond dan nu. Hoewel het stimuleringspakket van Biden officieel is bedoeld om het herstel van de Amerikaanse economie te bespoedigen, is het duidelijk dat Biden met de maatregelen de economie vooral rechtvaardiger wil maken. Hierdoor zal het aantal kinderen dat in armoede leeft halveren.

Toch is een aantal economen uitgesproken kritisch over het stimuleringspakket van Biden. Harvard-econoom Larry Summers, die kabinetsposities bekleedde onder zowel president Clinton als Obama, waarschuwde vorige maand dat het grootste stimuleringspakket sinds de Tweede Wereldoorlog tot inflatie kan leiden en de Amerikaanse dollar en de financiële stabiliteit kan bedreigen. Volgens Summers kan een deel van het geld beter worden aangewend voor de grote infrastructuur- en klimaatprojecten die Biden ook in het vooruitzicht heeft gesteld.

Maar Westerse economieën hebben decennialang niet of nauwelijks inflatie gekend, met uitzondering van de jaren na China’s toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie, toen de grondstoffenprijzen, met name olie, hard stegen. Voor aanhoudende inflatie heb je loonstijgingen nodig en die zijn er de afgelopen decennia niet geweest. Sinds de neoliberale revolutie die de Amerikaanse president Reagan en de Britse premier Thatcher begin jaren tachtig ontketenden heeft de doorsnee-Amerikaan zijn loon niet of nauwelijks zien stijgen.

Als de inflatie wordt veroorzaakt door loonstijgingen als gevolg van een arbeidstekort of als de inflatie inkomen herverdeelt van de bezittende klasse naar de werkende klasse, zullen de meeste Amerikanen er juist beter van worden. Alleen als de inflatie wordt veroorzaakt door een schok aan de aanbodzijde, omdat er plotseling een tekort aan bepaalde producten en diensten is, zullen de meeste Amerikanen slechter af zijn.

De ultra-lage rente heeft het afgelopen decennium de financiële markten tot grote hoogte opgestuwd. Na het uitbreken van de pandemie stegen vooral de koersen van de bedrijven met weinig personeel – het aandeel Amazon steeg ruim 50 procent, terwijl het aandeel Tesla vervijfvoudigde. Sinds Biden zijn stimuleringspakket van 1.900 miljard dollar aan het Congres heeft voorgelegd en de rente op langlopende obligaties is gestegen, dalen de aandelenkoersen van de technologiebedrijven terwijl de aandelenkoersen van traditionele bedrijven juist stijgen.

In een videoboodschap vorige week sprak Biden zijn steun uit voor de magazijnmedewerkers van Amazon die deze maand gaan stemmen over het vormen van een vakbond. Amazon probeert dat uit alle macht te voorkomen. Sinds het presidentschap van Ronald Reagan is het percentage Amerikanen dat lid is van een vakbond gehalveerd. Biden is nog geen honderd dagen president maar alles duidt erop dat hij een tegenrevolutie wil ontketenen.

_{Heleen Mees is econoom}