Bevrijd jezelf van je innerlijke Ivo Niehe

Iedereen in Hollywood kende Ivo Niehe natuurlijk al, maar gelukkig kent de rest van de VS hem nu ook. Wat zeg ik, de wereld!

De zegetocht begon met een discutabel bijrolletje in Framing Britney Spears, de documentaire over de zangeres die deze week in de VS uitkwam. De film is er een in de categorie ‘eerherstel voor een gevallen vrouw’, een genre dat school maakt sinds we ons terugkijkend zijn rotgeschrokken van de behandeling van Monica Lewinsky door pers en publiek eind jaren negentig.

‘Framing Britney Spears vertelt weinig nieuws’, kopte de Volkskrant, ‘maar toch valt je mond weer open’. Zo trekt in de documentaire een parade aan Ollie B. Bommel-achtigen voorbij, veelal mannen van middelbare leeftijd die dingen willen weten van de piepjonge zangeres, of gewoon even wat kwijt moeten.

‘Wat heb je mooie ogen’, zegt een presentator tegen de 11-jarige Spears na haar verpletterende optreden bij een talentenjacht. ‘Heb je al een vriendje?’

‘Ben je nog maagd?’, wil een journalist een paar jaar later op een persconferentie weten.

‘Enerzijds ben je het maagdelijke type’, zegt een ander tijdens een interview, ‘anderzijds ben je een vamp in lingerie.’

En dan is er nog die Nederlandse presentator, onze grote Ivo dus, die tegen de 17-jarige Spears zegt dat ze het nog even over haar borsten moeten hebben, ‘want iedereen praat erover’. Ze wordt altijd boos als een interviewer het onderwerp aansnijdt, merkt hij op, maar in het belang van de mensheid zet hij toch door, de kapitein van de TV Show laat zich door niets en niemand tegenhouden op zijn queeste naar de waarheid. Of nou ja, even in zijn laffe algemeenheid dan: ‘Wat vind je eigenlijk van borstimplantaten?’

‘Vieze man!’, riep het internet, nadat een Amerikaanse journalist het fragment op Twitter had gedeeld. Zoiets vráág je als oudere man niet aan een meisje.

Ongepast, onbetamelijk, ongemakkelijk: allemaal waar, maar het schokkende van het fragment schuilt eigenlijk niet in het leeftijdsverschil tussen de geïnterviewde en de interviewer. De echte pijn zit in de vanzelfsprekendheid waarmee Spears wordt geacht verantwoording af te leggen over haar lijf, de onbeheersbare drang om ons te bemoeien met vrouwenlichamen, ze te bestuderen, evalueren en becommentariëren, centimeter voor centimeter, in de hoop wijzer te worden over het lijdend voorwerp, iets te onthullen of haar bestraffend te kunnen toespreken.

Dat bleek ook uit het verweer van Niehe in de Volkskrant. ‘Haar uiterlijk was een onderwerp waar ik niet omheen kon, omdat het overal uitgebreid aan bod was gekomen’, zei hij. En: ‘We wilden haar een serieuze kans geven om te reageren op de ophef die was ontstaan.’

Geen spoortje twijfel dus, en dat is ook niet zo gek. Zijn vraag zal nu niet meer zo expliciet kunnen worden gesteld, dat hebben we inmiddels wel met elkaar afgesproken. Maar de obsessie met het vrouwenlijf, vooral als dat veranderd lijkt te zijn, is verre van verdwenen. Die neiging behoort zeker niet alleen de Bommel-achtigen toe: in de documentaire laten ook vrouwen zich kritisch uit over het voorkomen van Spears. Het is een culturele obsessie.

Elke vrouw die zwanger is, voelt hoe haar transformatie nauwlettend in de gaten wordt gehouden. Op Instagram leggen populaire accounts foto’s van beroemdheden naast elkaar om ze te betrappen op cosmetische ingrepen. Zelf besteedde ik onlangs een halfuur van mijn leven aan speuren in een Instagramaccount van een voormalige fitgirl naar het moment waarop ze had besloten een bodypositivity-rolmodel te worden. Good for her, prevelde ik er braaf bij, want in 2021 weten we hoe het heurt, al laat de innerlijke Ivo zich soms nog lastig conditioneren.