Bedrijven, stop met adverteren op sites waar vrouwen virtueel verkracht worden

Rosanne Hertzberger vroeg zich anderhalve week geleden in haar column in NRC Handelsblad af waarom HAK, Honig, Renault en de Efteling adverteren op websites als Dumpert.nl. Dat is het kleine broertje van GeenStijl, de website die er prat op gaat tendentieus, ongefundeerd en onnodig kwetsend te zijn. Alles wat niet man, wit en laagopgeleid is, moet het er ontgelden. In het programma DumpertReeten worden internetfilmpjes beoordeeld met vrouwenbillen. Een tekstboekvoorbeeld van vrouwen objectiveren.

Hertzberger, die de afgelopen twee jaar als onderzoeker in de VS heeft gewerkt, wees erop dat de immens populaire talkshowhost van Fox News, Bill O'Reilly, het veld moest ruimen nadat The New York Times onthulde dat Fox News in totaal voor 13 miljoen dollar aan schikkingen had getroffen met vijf vrouwen die O'Reilly de afgelopen jaren beschuldigden van seksuele intimidatie. Volgens een van de vrouwen klonk het alsof O'Reilly aan het masturberen was terwijl hij haar belde en andere vrouwen zeiden dat ze geen werk meer hadden gekregen nadat ze zijn seksuele avances hadden afgeweerd.

Niet de beschuldigingen op zich waren de aanleiding voor O'Reilly's vertrek bij Fox News maar het feit dat veel adverteerders na het artikel in The New York Times er de brui aangaven. Die wilden niet langer in een reclameblok rond The O'Reilly Factor adverteren. In een week verloor de show meer dan de helft van zijn sponsors, waaronder Mercedes-Benz, BMW, GlaxoSmithKline en Mitsubishi. Daarmee was het lot van O'Reilly bezegeld. Dat president Trump het voor de invloedrijke talkshowhost opnam mocht niet baten.

Het is niet de eerste keer dat een presentator het veld moet ruimen vanwege een adverteerdersstaking. In 2007 werd de conservatieve talkshowpresentator Don Imus ontslagen nadat hij de (overwegend zwarte) basketbalspeelsters van Rutgers University had uitgemaakt voor nappy headed hoes (hoeren met kroeshaar). Adverteerders hielden het voor gezien en bekende televisiepresentatoren wilden niet langer gast zijn bij Imus in the Morning.

De vraag is waarom adverteerders die in de VS The O'Reilly Factor in de ban doen er in Nederland geen been in zien om op websites als Geenstijl en Dumpert te adverteren. Nederland heeft geen traditie als het gaat om adverteerdersstakingen. Dat lijkt mij cultureel bepaald. In Nederland is de rol van de overheid nou eenmaal groter en de zelfredzaamheid navenant kleiner. Overigens is het met websites lang niet altijd zo dat adverteerders daar gericht advertentieruimte inkopen. Als ik op een website reclame van KLM tegenkom, is de kans groot dat ik daarvoor op de KLM-site naar vluchten heb gezocht.

In de VS roept Sleeping Giants mensen op bedrijven (de slapende reuzen) er via sociale media op te attenderen dat hun advertenties verschijnen op Breitbart.com, de extreemrechtse site die is opgericht door Steve Bannon. Op de twitterpagina van Sleeping Giant word je gevraagd om naar de Breitbartwebsite te surfen en dan screenshots te maken van de reclame. Die screenshots kun je vervolgens naar het Twitter- en Facebookaccount van de bedrijven in kwestie sturen met een kort bericht dat hun bedrijf de extreem-rechtse nieuwssite sponsort. Ik zie niet in waarom dit in Nederland niet zou kunnen werken.

Zoals Rosanne Hertzberger zaterdag twitterde: 'De belangrijkste reden dat GeenStijl en Dumpert niet meer kritiek krijgen. Hun online knokploeg. De bloedhonden die op je afstormen.' Niet alleen Hertzberger heeft dat laatste aan den lijve ondervonden maar ook de onvolprezen Loes Reijmer die wekelijks voor deze krant de onlinecultuur becommentarieert. Enkele weken geleden legde Reijmer genadeloos de machtsdynamiek bloot die ten grondslag ligt aan de recente naaktfotoschandalen en afgelopen zaterdag fileerde ze haarfijn GeenStijl. Wat Reijmer vervolgens tot twee keer toe ten deel viel, laat zich het beste beschrijven als een onlineverkrachting.

We kunnen in Nederland het voorbeeld van Sleeping Giants volgen en bedrijven erop wijzen dat ze op sites adverteren die vrouwen objectiveren en denigreren. Vrouwen zijn ook in Nederland de belangrijkste consumenten. Maar bedrijven hoeven niet te wachten totdat consumenten protesteren. Ik begrijp bijvoorbeeld niet waarom Mercedes-Benz in de VS de talkshow van Bill O'Reilly laat vallen terwijl het in Nederland nog doodleuk adverteert op GeenStijl.nl. Bedrijven hebben een eigen verantwoordelijkheid. Corporate responsibility heet dat geloof ik.