Buitenlandse mediaAkkoord oceanen
‘Als het nieuwe VN-oceaanverdrag niet wordt uitgevoerd, zullen we moeten wennen aan het eten van plankton en kwallen’
De Verenigde Naties bereikten afgelopen weekeinde, na jaren van onderhandelingen, een ‘historisch akkoord’ over een verdrag dat de bescherming en duurzame ontwikkeling van de oceanen mogelijk moet maken. Commentatoren vragen zich echter af of deze High Seas Treaty wel genoeg zal zijn.
Maar eerste het goede nieuws. In een hoofdredactioneel commentaar schrijft de Amerikaanse krant Star Tribune dat het nieuwe oceaanverdrag de Verenigde Naties op ‘haar best laat zien’. ‘Het akkoord over belangrijke verdragen zoals die over de oceanen en in december bij de biodiversiteitstop in Montreal tonen aan dat zelfs in een steeds meer verdeelde geopolitieke omgeving de wereld kan samenkomen en dat de Verenigde Naties een cruciale en misschien wel unieke bron zijn voor dergelijke akkoorden.’
‘Deze overeenkomst is een overwinning voor het multilateralisme en voor de wereldwijde inspanningen om de destructieve trends waarmee de gezondheid van de oceanen wordt geconfronteerd, nu en in de komende generaties tegen te gaan’, citeert de Amerikaanse krant een jubelende VN-secretaris-generaal Antonio Guterres na afloop van de succesvolle onderhandelingen in New York.
‘Het akkoord is een bewijs dat de naties van de wereld nog steeds samen kunnen komen en kunnen handelen in kwesties van gemeenschappelijk belang, ondanks meningsverschillen over andere uitdagingen zoals de oorlog in Oekraïne’.
De Britse econoom Guy Standing, auteur van The Blue Commons: Rescuing the Economy of the Sea, erkent in een ingezonden brief in The Guardian dat het oceaanverdrag ‘een zeldzaam geval van multilateralisme’ is. Maar volgens Standing moet de euforie erover worden getemperd door ‘het besef dat het een enorme uitdaging zal worden om het verdrag tanden te geven’.
‘Degenen die dit verdrag toejuichen, herinner ik eraan dat de laatste grote multilaterale overeenkomst, het VN-Verdrag inzake het recht van de zee (Unclos) dat in 1982 werd gesloten, voorzag in de oprichting van een orgaan om de internationale zeebodem te beheren en de voordelen van de oceaanrijkdommen met de gehele mensheid te delen. Dat orgaan, de International Seabed Authority, werd pas in 1994 opgericht en heeft bijna dertig jaar later nog altijd geen mijnbouwcode weten op te stellen of een verdeelstelsel uitgewerkt.’
Ook de Duitse wetenschapsjournalist Pia Heinemann is sceptisch over het huidige oceaanverdrag. In een commentaar voor de Frankfurter Allgemeine Zeitung schrijft ze dat het geen gemakkelijke taak zal worden om inhoud te geven aan wat zij ziet als ‘een overeenkomst die net zo belangrijk is voor de mensheid als het Klimaatakkoord van Parijs'.: ‘Er is geen internationale autoriteit voor de bescherming van de ‘high seas’, de internationale wateren, en er zijn ook geen regels om de biodiversiteit te beschermen. Evenmin is het duidelijk hoe de schatten van de internationale wateren, die in gelijke mate aan alle naties toebehoren, zo kunnen worden beschermd dat alle naties er ook in gelijke mate van profiteren. Op deze vragen zullen experts de komende jaren en decennia antwoorden moeten vinden.’
De Italiaanse geoloog Mario Tozzi heeft geen enkele twijfel: de huidige overeenkomst is volstrekt ontoereikend, schrijft hij in een opiniestuk voor de Italiaanse krant La Stampa: ‘Het ontbreekt aan beperkingen voor visserijtechnieken, een inspanningsverplichting voor de inzameling van plastic en een oproep aan consumenten: we zouden nooit een leeuw of een wolf eten, maar we eten wel een tonijn of een zwaardvis.’
(...) ’Als deze nieuwe overeenkomst niet wordt uitgevoerd en onze eetgewoonten niet veranderen, zullen we moeten wennen aan het eten van plankton en kwallen, want dit zijn de enige wezens die in de zee zullen achterblijven.’ (...) ‘Het besef dat we de visbestanden van onze planeet met meer dan honderd miljoen ton per jaar uitputten is geenszins slechts een kanttekening. Het betekent dat we de grenzen van de menselijke groei hebben bereikt.’
