Als de Raad van State het wil, staat Max Verstappen stil

Eind mei verwees de Raad van State het ‘Programma Aanpak Stikstof’ (PAS) naar de prullenbak. Daar lag niemand echt van wakker, behalve dan de varkensboeren die een vergunningsaanvraag hadden lopen om hun grootschalige vleesfabrieken verder uit te breiden. Maar nu is er paniek uitgebroken, want de uitspraak blijkt veel verstrekkender gevolgen te hebben dan aanvankelijk werd ingeschat. Er is een ‘crisisstaf’ van ministeries en provincies in het leven geroepen, onder leiding van boerenminister Carola Schouten. Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat heeft de juristen op haar ministerie opdracht gegeven een list te verzinnen. Want straks mag Lelystad Airport wéér niet open en gaat de Formule I-race in Zandvoort ook nog niet door en heeft ze de brillenprins van Oranje aan haar kuiten hangen.

Het Programma Aanpak Stikstof, van 2014, was een typisch Nederlandse vondst. Het werd verkocht als de geniale oplossing voor het onoplosbare, de tegenstelling tussen economische groei en natuurbehoud: economische groei én natuurbehoud. De vergunning voor stikstofproducerende activiteiten werd gegeven onder de voorwaarde dat later compensatiemaatregelen zouden worden genomen. Een voorschot op de toekomst, zonder dat daarvoor garanties bestonden. Dat sluipweggetje is nu door de RvS voorgoed gesloten. De Raad wil eerst garanties, voor er een vergunning mag worden verleend. Beroep is niet mogelijk.

De ‘crisisstaf’ van Schouten gaat nu bekijken welke projecten door de bom van de Raad van State worden getroffen. Dat zijn dus lang niet alleen maar megastallen. De aanleg of verbreding van snelwegen komt ter discussie, vergunningen voor nieuwbouwwijken moeten opnieuw worden bekeken, net als geplande industrieterreinen: elk plan, elke activiteit zal voortaan worden beoordeeld op de vraag of natuurgebieden hebben te lijden onder de stikstofuitstoot.

Als de RvS het wil, staat heel het raderwerk stil.

Ben je net gewend aan het credo ‘CO2=evil’, komt de vermaledijde stikstof er ook nog bij. Een overdaad aan stikstof bedreigt de biodiversiteit, in 70 procent van de Nederlandse natuurgebieden worden de kritische waarden al overschreden. Dat leidt tot overvloedige groei en bloei van brandnetels en bramen, ten koste van andere soorten. Nederland walmt van de stikstof, door de intensieve veehouderij en het drukke wegverkeer. In de Volkskrant werd onlangs gecheckt of we echt tot de grootste stikstofvervuilers van de wereld behoorden, zoals werd beweerd. Dat bleek, gerekend per hectare landoppervlak, inderdaad het geval.

De reactie van Van Nieuwenhuizen was deze week veelzeggend. ‘Zolang het nog enigszins kan, proberen we alles uit de kast te halen om het te redden.’ Met andere woorden: we gaan proberen ons onder de uitspraak van de Raad van State uit te wurmen. Econo­mische groei gaat bij de VVD boven alles. Van Nieuwenhuizen post op haar Twitteraccount weleens een lieflijk plaatje van een mooi Brabants vennetje, maar ze houdt de megastal die ernaast staat zorgvuldig buiten beeld. ‘Ik ben bezorgd’, zei ze naar aanleiding van de RvS-tegenslag. Niet vanwege de bedreigde natuur – daarvoor kun je altijd nog naar het buitenland vliegen, zeggen ze bij de VVD altijd maar – maar vanwege de kritische benadering van economische activiteiten.

Een paar maanden geleden gaf Van Nieuwenhuizen een interview aan de Volkskrant, waarin zij manmoedig volhield dat Schiphol moet blijven groeien en Lelystad Airport in april 2020 open gaat, buigen of barsten. Dat wordt nu allebei problematisch, zo niet onmogelijk. Met de huidige half miljoen vliegbewegingen per jaar overschrijdt Schiphol al dik de norm en vanwege de stikstof op de Veluwe en in de Oostvaardersplassen wordt het met LA ook een gecompliceerd verhaal.

Zelfs de bejubelde komst van de Formule I naar Zandvoort komt in gevaar. Max Verstappen is een stikstofspuiter pur sang en de aanleg van extra toegangswegen naar het circuit moet nader worden onderzocht op de stikstofbelasting voor het duingebied.

Leve de strenge juristen van de Raad van State.