Wandel met Anton Wachter door het romandecor van Simon Vestdijk in Harlingen

Reisjournalist Sander Groen verkent om de week een onvermoede bestemming in Nederland. Aflevering 26: het Harlingen van Simon Vestdijk.

Simon Vestdijk staat bijna een halve eeuw na zijn dood nog te boek als een van de grootste schrijvers van Nederland, met een oeuvre van 52 romans, 57 novelles en korte verhalen, 33 essaybundels, 24 dichtbundels en 1 toneelstuk. Geboren en getogen is hij in Harlingen, dat in zijn boeken terugkomt als ‘Lahringen’. Het Friese havenstadje aan de Waddenzee is haar beroemdste zoon niet vergeten: vlakbij het geboortehuis in de Voorstraat (alias de ‘Hoofdstraat’) staat een standbeeld, het gemeentemuseum heeft een Vestdijkkamer ingericht, en een audiotour voert literaire toeristen langs zestien plekken uit de boeken en het leven van Vestdijk, zoals de Zuiderhaven (‘Werfgracht’) en de hbs. Wandel mee door het Harlingen van Meneer Visser, Anton Wachter, Ina Damman en hun geestelijk vader.

Geboortehuis

In dit trapgevelhuis in de Voorstraat op nummer 61 werd Simon Vestdijk geboren op 17 oktober 1898, zoals te lezen is op het herinneringsbord aan de zijgevel. Over zijn jeugd in ‘Lahringen’ schreef Vestdijk in 1933 zijn debuutroman, Kind tussen vier vrouwen, die pas in 1972 werd uitgegeven, een jaar na zijn dood.

Station Harlingen

Vestdijk doet weinig moeite om zichzelf, Harlingen en zijn romanpersonages te vermommen; hij geeft ze een andere naam, maar verder komt alles uit het echte leven. Hier op het treinstation van Lahringen (Harlingen) ontmoet Anton Wachter (Simon Vestdijk) zijn grote liefde Ina Damman (Lies Koning).

Grote Kerk

‘Lahringen telt zes kerken, geen enkel bordeel en zeven scheersalons.’ Een van die zes kerken is de Grote Kerk, waar nu om het jaar de Anton Wachterprijs voor het beste schrijversdebuut wordt uitgereikt, en de Ina Dammanprijs aan diegene die de herinnering aan Simon Vestdijk levend houdt.

Anton Wachter

Een standbeeld van Simon Vestdijk staat in Doorn, waar hij het grootste deel van zijn leven woonde. Hier in Harlingen is er wel een beeld van Anton Wachter, hoofdpersonage in de gelijknamige cyclus van acht romans. Volgens Vestdijk was de personage voor negentig procent op hemzelf gebaseerd.

Vestdijk-kamer

Het chique patriciërshuis van koopman Sjoerd Hannema uit 1744 is sinds 1964 het gemeentemuseum van Harlingen, met aandacht voor voor de geschiedenis, kunst en cultuur van de havenstad. In de Vestdijkkamer zijn onder meer alle eerste drukken uit het omvangrijke oeuvre van de schrijver verzameld, plus parafernalia als Vestdijks doopjurk.