Opvoeden: Het dilemma van moderne ouders: je kind wél of niet op sociale media zetten?
Anna van den Breemer schrijft elke week over een alledaags opvoedkundig probleem waarvoor ze een oplossing zoekt. Deze week: wat je in je achterhoofd moet houden als je foto’s van je kind op sociale media deelt.
In de Oh Baby!-special van tijdschrift &C vertellen ‘mommy influencers’ over de lelijke reacties die ze soms krijgen als ze kiekjes van hun kinderen op sociale media plaatsen. ‘Dus zó zag de geboorte van E.T. eruit’, citeert presentator Shelly Sterk (310 duizend volgers op Instagram) zo’n comment. ‘Wat bezielt die mensen?’, reageert ze. Ongetwijfeld zijn er mensen die hetzelfde denken over Sterk: waarom tast je de privacy van je kind aan? Het blijft een lastig vraagstuk voor bekende én onbekende ouders: als jij gewend bent je leven online te delen, wat doe je dan als er een kind bij komt?
Dit zeggen de deskundigen
Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen vroegen 817 adolescenten wat ze ervan vinden als hun ouders informatie over hen delen op sociale media. De meeste geënquêteerden keuren het af omdat ze het gênant en nutteloos vinden.
‘We weten dat jongeren andere ideeën hebben dan hun ouders over hoe zij zichzelf online willen presenteren’, zegt pedagoog Lenny van Rosmalen van de Universiteit Leiden. ‘Ze willen zo mooi mogelijk op foto’s staan met de perfecte filter. Dat strookt vaak niet met de foto’s die ouders kiezen, die juist naturel zijn. Kijk maar naar de foto’s die Chantal Janzen plaatst, die laten zien: wij zijn een normaal gezin, er gaan hier ook dingen mis.’ Op die ongepolijste weergave zit een tiener niet te wachten.
Betekent dit dat foto’s tot in de kleutertijd wel mogen? Een klein kind is immers later niet goed herkenbaar. Van Rosmalen herinnert zich een foto van zichzelf als 3-jarige in een badstoffen onderbroek met een touw om haar schouder waaraan een plastic po hangt. ‘Het leek mijn ouders handig dat ik het potje op vakantie zelf droeg. Ik ben erg blij dat die foto veilig in een album zit opgeborgen.’ Oftewel: schaamte kent geen leeftijd.
Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar sharenting, zoals het socialemediadeelgedrag van ouders wordt genoemd. De rol van digitale media in de samenleving ontwikkelt zich zo snel dat publicaties achterlopen. ‘Uit vragenlijsten die ouders hebben ingevuld, blijkt dat ze niet heel bewust bezig zijn met de digitale voetafdruk van hun kinderen. Ze denken: wat geeft het nou?’
Deze rubriek is te kort om uitgebreid in te gaan op het privacyvraagstuk, maar uiteraard zijn er risico’s verbonden aan het delen van foto’s van je kind op sociale media. Ook mensen met verkeerde bedoelingen kunnen die zomaar overnemen.
Waar moet je op letten?
‘Zolang je geen foto’s plaatst van je kind in zijn of haar kwetsbaarste ogenblikken, wanneer het ziek is, verdrietig of naakt, is het denk ik allemaal niet zo’n probleem’, schrijft de Noorse gezinstherapeut Hedvig Montgomery, in het populaire boek De zeven stappen naar succesvol ouderschap.
Volgens haar schuilt het gevaar meer in de tijd die je als ouder kwijt bent aan het maken van foto’s en het delen op sociale media. ‘Moderne sociale media geven je de mogelijkheid absent in plaats van aanwezig te zijn met je kind in het moment’, zegt ze aan de telefoon. ‘Vaak richt je je op de buitenste cirkel van kennissen, in plaats van het kringetje dat dicht bij je staat.’
Ze vertelt over het jongetje dat zijn arm had gebroken en naar het ziekenhuis moest. ‘De moeder schrijft op Facebook hoe trots ze is dat hij geen kik gaf toen hij gips kreeg. In de taxi naar huis scrolt ze langs de reacties die haar een goed gevoel geven, maar het kind voelt zich eenzaam.’
Toch gelooft Montgomery niet in een te strikte benadering als het gaat om sociale media. ‘Dat werkt niet. We moeten ons realiseren dat dit de tijd is waarin we leven. Maar je moet voorzichtig zijn. Wees aanwezig. En zet je kind niet voor gek.’
