Ja, een man in pak graag!

Als de eerste outfit in een van de meest besproken shows van het mannenmodeseizoen een pak is, dan weet je het wel: het pak komt terug. En dan heb ik het niet over het pak dat de gemiddelde medewerker van een bank draagt. Of een advocaat. Dat pak is immers nooit weggeweest en het ziet er ook niet naar uit dat dat pak binnenkort verdwijnt. Maar klassieke-pakkendragers hebben niet zo veel met de laatste mode te maken; wat kan het hun schelen als er ergens tijdens een fashion week een oversized en double-breasted pak met sneakers op een catwalk valt te zien? Zij trekken de dag daarop gewoon hetzelfde pak uit de kast als de dag daarvoor. Zij hoeven niet met de mode mee te doen en dat willen ze meestal ook niet. Maar de jeugd wil dat wel: de jeugd wil mode. En de mode wil de jeugd. Dus als ik het heb over de opmars van het pak, heb ik het over de opmars van het pak als mode-item, als opvolger van de Balenciaga-sneaker die je vorig seizoen moest hebben wilde je een beetje meedoen en van het Supreme-shirt uit het seizoen daarvoor.

De eerste keer dat ik werd verrast door een pak op de catwalk was vorig jaar in januari, tijdens de show van Off-White, een modemerk dat ongekend populair is onder jongeren en dat door de hele modewereld nauwlettend in de gaten wordt gehouden. Virgil Abloh, oprichter van het merk en creative director van de mannenmode van Louis Vuitton, is een man die een trend kan maken of breken. Dus als hij zijn show opent met een pak, de collectie ‘Business Casual’ noemt en vervolgens aan de hippe modewebsite hypebeast.com laat weten dat zijn kleding bedoeld is voor ‘future ceo’s’, dan kun je best stellen dat het pak aan een opmars is begonnen en dat ‘streetwear’ plaats gaat maken voor ‘tailoring’. Ook al waren tijdens die bewuste show in januari 2018 in Centre Pompidou welgeteld maar twee pakken te zien en was de collectie dus meer casual dan business: het pak loopt inmiddels weer als een rode draad door de mannenmode.

Ik hoor u denken: o ja, mode, niets zo uit of het komt weer in. En zo is het maar net. ‘Het pak is dood, lang leve het pak,’ schreef de invloedrijke modejournalist Guy Trebay in The New York Times na afloop van de mannenmodeshows in januari vorig jaar. Terwijl deze krant kopte dat de man weer ‘in het pak wordt genaaid’ merkte Trebay op dat athleisure (jargon voor kleding die is bedoeld om in te sporten, maar daar zelden voor wordt gebruikt) en streetwear op hun retour zijn en dat het allemaal weer wat netter mag.

Het is ook alweer bijna twee decennia geleden dat het pak een ‘momentum’ had in de mannenmode. De laatste keer was toen Hedi Slimane het voor het zeggen had bij Dior Homme. Hij presenteerde in de zomer van 2001, tijdens zijn eerste show voor Dior Homme, superslank gesneden pakken op graatmagere modellen. Dat silhouet sloeg aan: ineens gold het pak als het toppunt van modieus in plaats van ultrasuf. Wijlen Karl Lagerfeld ging zelfs op een streng dieet en verloor 45 kilo om in de pakken Slimane te passen.

De kracht van het pak van Slimane was het feit dat het zo extreem anders was dan het pak van een willekeurige kantoormedewerker. Precies hetzelfde dat geldt voor de pakken die nu in de mode zijn: écht klassiek of al te formeel wordt het niet. En dat heeft alles te maken met de jacht op de jeugd. Want als je de jongens die normaal Gucci-T-shirts, peperdure skinny jeans en lompe Balenciaga-sneakers dragen wil overhalen om een pak te gaan dragen, dan moet je als modemerk wel een pak presenteren dat hén aanspreekt.

Zo werd het pak dat ik begin vorig jaar zag bij Off-White gecombineerd met een paarse sweater en camelkleurige suède laarzen. Nog een paar voorbeelden: de nieuwste pakken van Acne Studios zijn oversized en limegroen of knaloranje. Gucci heeft onder meer een double-breasted pak van groen fluweel in de collectie. Het pak van Marni is oversized en geruit. En tijdens de show van Lanvin (voor de liefhebber: de laatste collectie die was gemaakt onder leiding van de Nederlandse ontwerper Lucas Ossendrijver) werd onder een donkerblauw pak een paarse capuchontrui gedragen.

Het zijn stuk voor stuk pakken die overduidelijk zijn bedoeld voor een jonge en modieuze doelgroep en níét voor de medewerkers van een willekeurige bank of een verzekeringskantoor. Die laatsten hebben al een kast vol pakken, terwijl de kledingkast van een modebewuste millennial vol ligt met de streetwear die de mannenmode van de afgelopen jaren domineerde. De beste manier om hen over te halen om iets nieuws aan te schaffen, is om iets radicaal anders te presenteren. Enter het pak – in januari 2018 dus al, ook het modieuze-mannenbrein heeft tijd nodig om aan nieuwigheden te wennen.

Dat de opmars van het pak geen hype is, maar nog even doorzet, bewijzen de beelden van de laatste mannenmodeshows. Die vonden in januari van dit jaar plaats. De collecties die daar getoond werden, hangen pas komend najaar in de winkel. Ook Gert Jonkers, die voor de Volkskrant verslag deed van de shows, signaleerde een opmars van een meer formele manier van kleden. ‘Het merendeel van de mode is nu zo enorm ‘athleisure’, daarop móést wel een reactie komen,’ aldus Jonkers, hoofdredacteur van Fantastic Man.

‘De populariteit van hiphop en streetwear hebben ervoor gezorgd dat het pak in de schaduw kwam te staan en door jongeren als oubollig werd gezien,’ zegt Youri de Groot, inkoper denim en jongemannenmode van de Bijenkorf. ‘De opmars van het pak is een logische reactie op de vele casual items zoals T-shirts, hoodies en sweaters die nu te krijgen zijn.’ Hij geeft toe dat de focus op de herenmodeafdeling van de Bijenkorf dit seizoen nog op streetwear ligt, omdat daar nog steeds de meeste vraag naar is. Maar De Groot verwacht veel van het nieuwe, modieuze pak en gaat ervan uit dat de vraag toeneemt. ‘Jongeren staan best open voor een pak, maar ze dragen het pak op hun eigen manier en combineren het bijvoorbeeld met streetwear-items zoals sneakers en een capuchontrui. De nieuwe pakken zijn niet meer per se donkerblauw of grijs. In plaats daarvan hebben ze modieuze kleuren en een laidback pasvorm. De sleutelwoorden van het nieuwe pak zijn relaxed, eigenwijs, nonchalant en gedurfd.’

Met andere woorden: het nieuwe pak, waarmee naar millennials wordt gehengeld, is allesbehalve traditioneel. De meest opmerkelijke en verfrissende pakken komen van merken die geen historie hebben op het gebied van pakken, zoals Off-White. Maar ook in de collectie van het Nederlandse modemerk Daily Paper, dat qua stijl verwant is aan Off-White, speelt het pak een belangrijke rol.

‘Dat we zijn begonnen met T-shirts wil niet zeggen dat we geen pakken kunnen maken. In de nieuwe collectie zitten verschillende variaties op het pak. We moeten nog even afwachten hoe onze doelgroep hierop reageert, maar wij geloven hierin. We zijn net bezig met de collectie voor de zomer van 2021, ook daar zitten volop pakken in,’ zegt de 29-jarige Hussein Suleiman, een van de drie oprichters van het modemerk.

‘We geven natuurlijk wel onze eigen draai aan het pak. Denk aan een oversized pasvorm en een pantalon die is afgewerkt met een opvallende bies met een logoprint. Of een pak dat is gemaakt van nylon, een materiaal dat van oorsprong met name voor sports­wear wordt gebruikt. Het zijn pakken die we zelf zouden dragen. Dat moet ook, want wij zijn onze eigen doelgroep: we zijn groot geworden door te maken wat we zelf willen hebben. En ja, dat is begonnen met T-shirts. Maar wij worden ook ouder, we vonden dat het tijd werd voor een pak.’