‘Ga op zoek naar informatie die je eigen mening ontkracht in plaats van versterkt’

Haar boek Hersenhack verscheen onlangs: ‘Ik heb altijd vermoed dat je als mens geneigd bent je eigen ideeën te versterken. Toen ik onderzoek deed voor mijn boek, kwam ik erachter dat de hersenen er écht op ingericht zijn om het eigen gelijk te bevestigen.

Ik las wetenschappelijke artikelen die laten zien dat we vooral naar informatie zoeken en feiten aannemen die aansluiten op wat we al weten; je zoekt dus vooral argumenten die je al kent of die jouw doelen ondersteunen. Zo wordt je bestaande overtuiging steeds meer versterkt. Ego defense is een onderliggend mechanisme: om je ideeën niet te hoeven bijstellen, en daarmee je identiteit niet in twijfel te hoeven trekken, wijzen we bewust of onbewust de ideeën van de ander af. Daarbij komt dat je de positieve eigenschappen van je eigen groep goed onthoudt en de negatieve vergeet, terwijl het bij alle andere groepen juist omgekeerd werkt; een voedingsbodem voor polarisatie.

En wie nu denkt: dat geldt niet voor mij, heeft het mis; we lijden er allemaal aan. Ik merk het bij mezelf: als ik onderzoeken lees waarvan de resultaten niet overeenkomen met wat ik denk te weten, voel ik soms weerstand. Klopt die onderzoeksmethode, is mijn eerste reactie dan. Schokkend toch? Dit onderstreept het probleem bij politieke discussies of twitterruzies: je gaat elkaar niet zomaar overhalen met argumenten. Wat je eigenlijk moet doen, is op zoek gaan naar informatie die je eigen mening ontkracht in plaats van versterkt en kijken of daar iets nuttigs in zit. Dán kun je nader tot elkaar komen en jezelf ontwikkelen.’