Auto, auto über alles: het recht om te scheuren op de Autobahn dreigt te sneuvelen

Niet alleen Angela Merkel verdwijnt van het toneel na de Duitse verkiezingen van 26 september, een veel ouder fenomeen dreigt te sneuvelen: het recht om te scheuren op de Autobahn. Duitsland dreigt zijn heilige koe te offeren aan het klimaat. De SPD, leider in de peilingen, wil een Tempolimit van 130. Voor de Groenen is zo’n snelheidsgrens zelfs ‘ononderhandelbaar’.

In de jaren dertig schafte Adolf Hitler de snelheidsgrenzen af. De Autobahn symboliseerde de dynamiek van het Derde Rijk tegenover de ‘stilstand’ van de Weimarrepubliek. Helaas moest de Führer al snel constateren dat er wel erg veel verkeersdoden vielen door zijn verafgoding van de snelheid. Wie een auto-ongeluk veroorzaakt, is een ‘misdadiger zonder scrupules’, zei hij in 1939 op de automobieltentoonstelling in Berlijn. Daarom stelde hij een snelheidslimiet in van 90 kilometer op de Autobahn.

Verkeersveiligheid lijkt een merkwaardig thema voor iemand die op dat moment een slachtpartij beraamde waarbij miljoenen mensen het leven zouden verliezen. Maar wie stierf achter het stuur kon niet meer sneuvelen aan het front. Dat was de misdaad van de wegpiraat: hij beroofde het Derde Rijk van soldaten.

Na de oorlog werd de snelheidslimiet afgeschaft als relict uit de nazitijd. Pogingen opnieuw een tempolimiet in te voeren stuitten op felle oppositie van automobilisten, gesteund door de machtige auto-industrie. De Duitsers ‘hebben hun droom van nationale grootheid verruild voor de droom van een eigen gezinswagen’, schreef de journalist Hans F. Erb in 1966. ‘Vandaag de dag leven ze alleen op hun wegen naar de maxime van hun filosoof Nietzsche – leef gevaarlijk! Hier geven zij uiting aan de wil tot macht die nog op de loer ligt in hun onderbewuste’, schreef Erb. ‘Net als vroeger, op de slagvelden, zijn ze bereid hun bloed te offeren. De dood komt gemakkelijk op Duitslands wegen’, aldus Erb in zijn boek Auto, Auto über alles.

Freie Fahrt für Freie Bürger, was de slogan. Plankgas werd een burgerrecht. Maar nu staan alleen de geplaagde christendemocraten pal voor de vrije hardrijder. ‘Waarom zou een elektrische auto, die geen CO2 uitstoot, niet harder dan 130 mogen rijden? Dat is onlogisch’, zei leider Armin Laschet. Het heeft iets ironisch, als het recht om te scheuren wordt gered door de elektromotor die de almachtige Duitse verbrandingsmotor van zijn troon gaat stoten.